Kwallen in Spanje, wat zijn het en wat te doen bij een kwallenbeet

Oeps ... foto ontbreekt!

Kwallen in Spanje, wat zijn het en wat te doen bij een kwallenbeet

Dit artikel is 7 jaar oud en kan dus niet meer actueel zijn.

MADRID – Het is weer zomer en dus is het helaas weer tijd ook voor die vervelende, lastige en soms pijnlijke kwallen (in het Spaans medusas). Om te zien zijn het mooie beesten, doorzichtig met lange tentakels maar als ze te dicht bij je komen en je dan ook nog eens steken dan kan dat pijnlijke gevolgen hebben. Gelukkig is een kwallenbeet in principe niet gevaarlijk voor een mens, tenzij je natuurlijk allergisch bent voor kwallenbeten. Hieronder iets meer informatie over kwallen en wat te doen als je gestoken bent.

Als eerste een misverstand uit de wereld helpen: men spreekt weliswaar over een kwallenbeet maar kwallen bijten niet maar steken met hun tentakels. De tentakels van kwallen bevatten netelcellen met gif. Tijdens een kwallenbeet wordt dit gif in de huid van de mens gespoten. In de meeste gevallen is een kwallenbeet niet ernstig maar het kan geen kwaad om de onderstaande stappen zorgvuldig te doorlopen.

Gestoken door een kwal

  • Raak niet in paniek, een kwallensteek is in de meeste gevallen niet ernstig.
  • Spoel de huid af met zout zeewater, warm water of helemaal niet. Spoel de huid niet af met zoetwater uit de kraan of fles.
  • Verwijder (met handschoenen of pincet) eventuele resten van tentakels.
  • Je kunt de huid insmeren met hetzelfde middel als je gebruikt na een insectenbeet. Dit zal het jeuken verminderen.
  • Indien je een behoorlijke kwallenbeet hebt opgelopen en/of verschijnselen als hoofdpijn, overgeven, ademhalingsproblemen etc. optreden, schakel direct medische hulp in. Het zou zo kunnen zijn dat je allergisch bent voor een kwallenbeet.

Plassen of niet plassen

Veel mensen spreken over urineren of plassen over een kwallenbeet. Volgens hen helpt het plassen over een kwallenbeet tegen de pijn en jeuk die veroorzaakt wordt. Het antwoord is simpel NEE. Het is allemaal een fabeltje uit 1997 toen in een aflevering van de televisie serie Friends werd “aangetoond” dat plassen zou helpen tegen de pijn van een kwallenbeet.

In de aflevering werd Monica gebeten door een kwal en heeft daar erg veel last van. Joey meende gezien te hebben in een documentaire dat over een kwallenbeet plassen werkt tegen de pijn en jeuk. Monica probeert het uit en plast over haar pijnlijke plek. In de aflevering wordt gedaan alsof het helpt maar in het echt is dat (helaas) niet het geval. Sterker nog, het zuur in urine kan de pijn versterken. Plas daarom nooit over een kwallenbeet. Ook het Rode Kruis raadt aan niet te urineren over een kwallenbeet.

Wat zijn kwallen eigenlijk

Kwallen zijn ongewervelde holtedieren en bestaan voor ongeveer uit 95% water. Een kwal heeft geen bloed, skelet of organen, maar sommige soorten hebben wel spieren. De meeste soorten zijn doorzichtig, wat ze in open water bijna onzichtbaar maakt. Er zijn meer dan 200 soorten kwallen gedocumenteerd. Verreweg de meeste van deze soorten leveren voor de mens geen problemen op. Kwallen worden gevonden over de hele wereld en dus ook langs de Spaanse kust en stranden. De meest voorkomende kwallen in Spanje zijn de parelkwal of lichtende kwal (Pelagia Noctiluca) (in het Spaans medusa luminescente of clavel) en Portugese Man O War (Physalia physalis) of Portugees oorlogsschip (in het Spaans carabela portuguesa of falsa medusa).

Parelkwal

De medusa luminescente kan oplichten in het donker en heeft een diameter van 10 cm, heeft 8 tentakels en 8 lange draden bedekt met netelcellen, deze kunnen een lengte bereiken van 3 meter. Deze soort komt voornamelijk voor aan de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Bij aanraking met deze kwal kan ernstige pijn ontstaan. Andere symptomen zijn jeuk, het rood worden en opzwellen van de huid, duizeligheid, misselijkheid en braken.

Portugees oorlogsschip

De carabela portuguesa is geen echte kwal maar is een kolonie van vier poliepen. Het kan extreem pijnlijke steken geven, afhankelijk van hoever men verwijderd is van het eigenlijke lichaam. Zijn tentakels kunnen tot 30 m lang worden. De symptomen van een steek zijn een stekende pijn, spierpijn, hoofdpijn, duizeligheid en shock. Een gewone aanraking levert meestal een klein aantal steken op. Ga zo snel je kan uit het water en wees extra voorzichtig als je de tentakels van een menselijk lichaam verwijderd. Ook als het dier op het strand ligt of dood is.

Strandvlaggen met daarop een getekende kwal

Langs de Spaanse stranden zijn veel vlaggen met verschillende kleuren te vinden. Groen als alles goed en veilig is, geel wanneer men moet oppassen in de zee en rood als men de zee niet in mag gaan vanwege groot gevaar. Daarnaast is er ook een nog speciale kwallenvlag of “bandera de medusas”, een witte vlag met daarop de iconen of getekende versies van twee kwallen, een kleine en een grotere. Deze vlag wordt gehesen bij aanwezigheid van kwallen in de zee en wordt altijd getoond samen met de gele vlag, oppassen dus maar niet verboden te zwemmen.

Ga naar de inhoud