MADRID – We hebben het allemaal natuurlijk gelezen of gehoord, de Russische president Vladimir Poetin die het afgelopen weekend zijn leger opdracht gaf om ‘nucleaire afschrikkingsmiddelen’ op scherp te zetten. Het duurde niet lang of de paniek sloeg kennelijk bij veel mensen toe want op maandag vond er in Nederland en België een run plaats op jodiumtabletten. Maar hoe is dat in Spanje?

In België kunnen de inwoners al enkele jaren gratis jodiumtabletten krijgen en op maandag hebben circa 30.000 Belgen daar gebruik van gemaakt door deze bij de apotheken op te halen. Daarbij moet ook gezegd worden dat het volgens de specialisten altijd goed is om deze tabletten in huis te hebben maar bij een nucleaire aanval heb je er niets aan.

Ook in Nederland steeg de vraag naar de jodiumtabletten enorm sinds zondag, aldus het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven. Er wordt echter geen melding gedaan van hoeveel en waar deze jodiumtabletten verkocht zijn of worden. Er zijn echter drogisterijen zoals Kruidvat en Trekpleister die al ruim een jaar geen jodiumtabletten in de schappen hebben liggen. Hoe dat is bij andere drogisterijen zoals de Etos of zelfstandige drogisterijen is, is niet bekend.

Volgens een woordvoerder van het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven worden kaliumjodidetabletten verstrekt aan mensen die binnen een bepaalde afstand van een kerncentrale wonen. Drogisterijen helpen met de verspreiding van die tabletten maar verkopen deze over het algemeen niet. Naast de winkels hebben ook distributiebedrijven geen jodiumtabletten op voorraad liggen.

In juli 2021 ontving iedereen tot en met 40 jaar in Nederland die woont in de eerste ring rondom de kerncentrales van Borssele (tot 20 km), Doel (tot 20 km) en Emsland (tot 25 km) nieuwe jodiumtabletten. Deze vervingen de jodiumtabletten die tussen 2010 en 2015 werden verspreid.

En Spanje?

Terwijl dus duizenden inwoners van Nederland en België op zoek zijn gegaan naar jodiumtabletten, hoe is dat in Spanje? Welnu, geen woord daarover in de Spaanse kranten. In Spanje is volgens de landelijke media niemand op zoek gegaan naar ‘pastillas de yodo’ en is er ook geen ‘paniek’ ontstaan. Dat kan wellicht nog komen maar deze jodiumtabletten zijn in ieder geval niet toereikend bij nucleair gevaar.

Nadat in 2016 bekend werd dat België jodiumtabletten ging uitdelen aan de bevolking en in juli 2021 jodiumtabletten in Nederland werden vervangen, werd geschreven dat Spanje ook ‘pastillas de yodo’ op voorraad heeft liggen. Volgens de noodplannen hebben ook de inwoners van gemeenten in een straal van 20 kilometer van een kerncentrale recht op jodiumtabletten. In 2016 schreef men dat Spanje 862.339 jodiumtabletten op voorraad heeft voor volwassenen en 17.480 voor kinderen. Een deel daarvan bevindt zich op een centraal punt bij het Dirección General de Protección Civil y Emergencias terwijl de rest van de jodiumtabletten verdeeld is over de gemeenten en regio’s nabij kerncentrales.

Op de website van de Rijksoverheid.nl is het volgende te lezen: Bij een kernongeval kunnen radioactieve stoffen vrijkomen die zich verspreiden via de lucht. Een van die stoffen is radioactief jodium. Radioactief jodium kan door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Dit kan op de langere termijn schildklierkanker veroorzaken bij jonge mensen.

Ruim 1,2 miljoen huishoudens in de omgeving van een kernreactor of kerncentrale in Nederland hebben jodiumtabletten in huis. De kans dat er een kernongeval gebeurt, is heel klein. Maar als het gebeurt, zijn de jodiumtabletten direct bij de hand. Dat scheelt kostbare tijd. Door op het juiste tijdstip jodiumtabletten in te nemen, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium). De schildklier neemt dan minder radioactief jodium op, waardoor de kans afneemt om schildklierkanker te ontwikkelen.