MADRID – Er is de afgelopen weken veel te doen over het aanpassen van de boeken van verschillende schrijvers zoals Roald Dahl en de James Bond schrijver Ian Fleming. De reden is om beledigend taalgebruik zoals ‘dik’ en ‘lelijk’ te verwijderen. Daar is heel veel kritiek op gekomen waarna men heeft besloten naast de aangepaste versies ook de oorspronkelijke boeken te blijven verkopen. Maar wist je dat het aanpassen van boeken in Spanje niet is toegestaan?

Het aanpassen van het taalgebruik in boeken begon eigenlijk al in de boeken van de Zweedse schrijfster Astrid Lindgren over Pippi Langkous. In de oorspronkelijke versies van de boeken werd de vader van Pippi Langkous aangeduid als de ‘negerkoning’. In de nieuwe editie wordt hij omschreven als de ‘koning van de Zuidzeeën’. Nu is het de beurt aan vooral de kinderboeken van de Britse schrijver Roald Dahl en wordt er gesproken over het herschrijven van de James Bond boeken van de Britse schrijver Ian Fleming.

Maar kan dit ook gebeuren in de Spaanse versies van de boeken van de hierboven vermelde schrijvers? Volgens de Spaanse wet op de intellectuele eigendom is het niet toegestaan om literaire werken te wijzigen zonder toestemming van de auteur, tenzij het duidelijk wordt aangegeven dat het gaat om een aanpassing van het origineel wanneer er verschillen zijn tussen het origineel en de gepubliceerde versie.

Artikel 14 van de wet op de intellectuele eigendom bevat een paragraaf waarin het ‘recht op de integriteit van het werk’ van een auteur wordt benadrukt, tenzij voorafgaande toestemming is verleend. Deze maatregel is in lijn met de intellectuele-eigendomswetten die zijn vastgelegd in de Berner Conventie, hoewel het op dit gebied strenger is.

Een uitgever benadrukt dat in Spanje niemand anders dan de auteur zelf de werken kan wijzigen, zelfs niet de erfgenamen. De wet biedt de ‘enige mogelijkheid’ om duidelijk te maken dat het werk wordt gepubliceerd als een aanpassing en niet als het origineel, in het geval van wijzigingen in de tekst zoals aangekondigd voor de werken van Roald Dahl.

Er is veel kritiek op de recente trend van het wijzigen van werken van auteurs die al overleden zijn. Volgens velen getuigt deze trend van een gebrek aan serieuze benadering en dat het aanpassen van werken om een modegril te volgen ronduit belachelijk is. Trends veranderen immers voortdurend en wat vandaag de dag als de nieuwste hype wordt beschouwd, kan over tien jaar alweer uit de mode zijn.