Uit nieuwe cijfers van de Spaanse Sociale Zekerheid blijkt dat de bijdragen van zelfstandigen (autónomos) nog niet eens de helft van hun pensioenkosten dekken. In 2024 werd er door zelfstandigen 12,2 miljard euro aan bijdragen betaald, terwijl er ruim 24 miljard euro aan pensioenen werd uitgekeerd.
Bij werknemers is dat verschil veel kleiner. Hun bijdragen leveren samen zo’n 127 miljard euro op, tegenover een pensioenkost van ongeveer 145 miljard euro. Dat betekent dat bijna 90 procent van hun pensioenen uit hun eigen bijdragen wordt betaald, tegenover slechts 50 procent bij zelfstandigen.
Het grote tekort komt vooral doordat veel zelfstandigen jarenlang de laagst mogelijke bijdrage betaalden, ook als hun inkomen hoger lag. Tot voor kort konden zij zelf kiezen op welk inkomensniveau ze wilden bijdragen, wat ertoe leidde dat veel zelfstandigen met hoge inkomsten een minimale premie betaalden.
De gevolgen daarvan zijn nu duidelijk zichtbaar. De gemiddelde zelfstandige ontvangt een pensioen van ongeveer 866 euro per maand, terwijl werknemers gemiddeld 1.370 euro krijgen. Daarnaast heeft bijna een derde van de zelfstandigen recht op een aanvullende uitkering tot het minimumbedrag, tegenover minder dan een vijfde bij werknemers.
Volgens deskundigen is dit verschil structureel en vormt het een risico voor de toekomst. Omdat zelfstandigen relatief weinig bijdragen, moet de overheid steeds meer belastinggeld gebruiken om het tekort in hun pensioenfonds aan te vullen. Dat zorgt voor spanningen in het hele systeem van de Sociale Zekerheid.
De hervorming van het bijdragestelsel, die sinds 2023 geleidelijk is ingevoerd en de bijdragen koppelt aan het werkelijke inkomen, moet deze scheve situatie de komende jaren rechtzetten. Toch waarschuwen experts dat het nog jaren zal duren voordat de financiële balans tussen bijdragen en uitgaven hersteld is.