BARCELONA – Deze woensdag werden in het Catalaanse Parlement in een chaotische zitting de wetten en maatregelen aangenomen waardoor als eerste de weg vrij wordt gemaakt voor het vooralsnog illegale referendum over de afscheiding van Catalonië van de rest van Spanje op 1 oktober aanstaande en ten tweede de maatregelen die men gaat nemen als het JA wint. Of er een referendum gaat komen is nu nog de vraag aangezien de Spaanse overheid er alles aan doet om dit te voorkomen maar een eventueel zelfstandig Catalñonië kan vergaande gevolgen hebben, te vergelijken met de Brexit of zelfs nog erger.
In Spanje wordt al gesproken van een “Catalexit” als verwijzing naar het Britse “Brexit”. Zoals het er nu voor staat wil men op 1 oktober (1-O) een referendum houden waarbij de Catalanen en andere inwoners van de autonome deelstaat Catalonië gevraagd wordt of ze als zelfstandige staat (land) door willen gaan en zich af willen scheiden van de rest van Spanje. Uiteraard zijn er vele peilingen waarbij de ene peiling aangeeft dat het SI met ruime meerderheid gaat winnen terwijl bij anderen het gelijkspel is of het NO gaat winnen, het ligt er maar net aan welke krant het publiceert en hoe men de cijfers interpreteert.
Feit is alleen wel dat Catalonië verdeeld is en juist het tegenovergesteld gebeurd is wat de Catalaanse politici en onafhankelijkheidsstrijders wilden, een verenigd Catalonië. Bij de vorige poging in 2015 van een referendum wat uiteindelijk een “mening van het volk” werd, won het aantal SI stemmers wel maar aangezien het om een illegale handeling ging kwamen de NO stemmers in grote getalen niet opdagen. Daarnaast stemde maar een klein deel van de Catalaanse bevolking (de aanhangers) waardoor de uitslag niet reëel was. Toch bleef men doorgaan met het proces van onafhankelijkheid en lijkt het erop dat de drang naar de afscheiding van Spanje bij velen (maar niet iedereen) in Catalonië alleen maar groter is geworden, ook omdat de centrale regering in Madrid de plannen op alle mogelijke manieren dwarsboomt.
Europese Unie
Ongeacht wat de uitkomst gaat worden van een illegaal referendum, de ING bank zegt dat de consequenties enorm kunnen zijn. Bij een mogelijke “Catalexit” zou in de regio een lange periode van instabiliteit gaan volgen wat negatief zal gaan uitpakken voor de private sector, de consumptie en de handel. De grootste problemen worden verwacht rondom Europa en de Europese Unie waarbij in Brussel al vaker is aangegeven dat de regio niet automatisch lid blijft of wordt van de EU of de Eurozone. Een zelfstandig Catalonië zal waarschijnlijk opnieuw een aanvraag moeten indienen in Brussel waarna men gaat beoordelen of Catalonië als eigen staat/land bij de Europese Unie mag komen. Dat proces kan tot wel 10 jaar gaan duren waarbij alle EU lidstaten, dus ook Spanje, de aanname van Catalonië als nieuwe lidstaat moeten goedkeuren. Spanje heeft nu al aangegeven dit niet te gaan doen. In Catalonië gaan de politici ervan uit dat de regio automatisch lid is van de EU, iets wat dus eigenlijk niet waar is.
Muntsoort
Een ander vraagstuk is de muntsoort die Catalonië gaat hanteren, wordt dat een eigen nieuwe muntsoort of wordt dat de euro. Als Catalonië een eigen muntsoort creëert zal het land niet geloofwaardig zijn en zal de handelsmarkt geen vertrouwen hebben in een muntsoort waarvan niemand weet wat deze gaat doen. De export zal dalen en er zal minder geïnvesteerd worden in Catalonië. Er is dan kans op een inflatie waardoor de Catalanen de waarde van hun geld achteruit zien gaan en er minder koopkracht is waardoor er minder geld uitgegeven wordt en de handel slechter gaat. Een andere mogelijkheid is het hanteren van de euro (als dat al mag) net zoals Montenegro. Hierdoor geeft Catalonië echter aan geen eigen muntsoort te willen of kunnen hanteren en kan het land grote financiële problemen krijgen omdat Catalonië opnieuw niet geloofwaardig overkomt bij investeerders en het bedrijfsleven waarbij Catalonië ook moeite zal krijgen om geld te lenen. Al deze onzekerheid zorgt er ook voor dat de Catalanen meer geld gaan sparen of wellicht hun geld van de banken op gaan nemen.
Kosten
Misschien overschatten de Catalaanse politici de kosten van het oprichten van een eigen land, een dure aangelegenheid aldus de ING bank. Weliswaar heeft men al een eigen Catalaanse belastingdienst opgericht en heeft men al een eigen autonome politiemacht, feit is dat er veel meer bij komt kijken om een land op te bouwen en de kosten wellicht vele malen hoger kunnen uitvallen dan de geschatte inkomsten die men denkt te halen door niets aan Madrid af te dragen.
Te denken valt aan een eigen justitieel apparaat van rechtbanken, onpartijdige en niet met de vingers aangewezen rechters, sociale diensten voor de werkloosheidsuitkeringen etc. en de handhaving van de pensioenen en de betaling van de vele miljoenen/miljarden daarvan.
Toekomst
De vraag is of de voorstanders van een zelfstandig Catalonië dit allemaal wel inzien en of ze niet onder de plak zitten bij de Catalaanse politici die hen van alles beloven en voorschotelen wat misschien wel maar misschien ook niet de juiste informatie is. En wat als Catalonië als land niet lukt, wat dan? Aankloppen bij Spanje en vragen of ze alsjeblieft terug mogen komen? Bij de Brexit hebben ook veel mensen voor een uittreding uit de EU gestemd maar later toen de euforie inzonk bleek dat ze zich toch echt vergist hadden. De toekomst ziet er voor Catalonië of rooskleurig of zeer zwart uit maar dat moet komende 1 oktober blijken als men wel of niet het referendum welke in strijd is met de Spaanse grondwet zal gaan vieren.