MADRID – Elk jaar publiceert The Economist de democratie-index wat een weergave is van het democratisch gehalte van bijna alle landen op de wereld. De rangorde gaat oplopend van 1 (grote democratische vrijheid) tot boven de 150 (zwaar onderdrukkende dictaturen). De ranglijst bestaat uit 167 landen, vaak aangevoerd door een Scandinavisch land en afgesloten met Noord-Korea dat als minst democratisch wordt beschouwd.

Op de lijst van 2021 heeft Spanje de 24e plaats weten te halen wat twee plaatsen lager is dan in 2020 en waarmee Spanje buiten de lijst van landen met een ‘volledige democratie’ landen is gekomen met een score van 5,28 (van de 10). In 2019 stond Spanje nog op een met Oostenrijk gedeelde 16e plaats maar in 2020 daalde Spanje al 6 plaatsen van 16 naar 22 maar was toen nog wel een ‘volledige democratie’ land (Full democracy) terwijl Spanje in 2021 gezakt is naar de 24e plaats en gezien wordt als een ‘onvolledige democratie’ land (Flawed democracy).

Het is voor het eerst dat Spanje op de democratie-index lijst van The Economist niet meer in het rijtje staat van landen met een ‘volledige democratie’. Spanje is in 2021 verder wegzakt naar de lijst met landen met een ‘onvolledige democratie’ en voegt zich in het rijtje van 8 West Europese landen die een ‘onvolledige democratie’ hebben, volgens The Economist.

De daling in Spanje is voornamelijk te wijten aan de politieke verdeeldheid over de vernieuwing van de Algemene Raad van de Rechterlijke Macht (CGPJ), het bestuursorgaan van de rechters, waarvan het mandaat in 2018 afliep en dat nog steeds niet vernieuwd is vanwege de politieke onenigheid tussen de PP en de PSOE partijen.

Maar Het rapport van The Economist noemt ook de uitdagingen voor het bestuur van Spanje die te maken hebben met de ‘toenemende politieke fragmentatie’ en de ‘opeenvolging van corruptieschandalen’. Verder wordt melding gedaan van het ‘regionaal nationalisme in opkomst’ in Catalonië wat het imago van Spanje dus geen goed heeft gedaan.

Nederland staat in de top 20 lijst maar niet meer in de top 10 lijst op een gedeelde 14e plaats met een score van 8,88 (in 2020 had Nederland nog de 9e plaats). België staat ver buiten de top 20 die bestaat uit ‘volledige democratie’ landen op plaats 36 in de lijst van ‘onvolledige democratie’ landen met een score van 7.51, dezelfde plaats en score dan in 2020.

Zoals elk jaar wordt de top gevormd door Noord Europese landen, te weten Noorwegen op de eerste, Finland op de derde, Zweden op de vierde, IJsland op de vijfde en Denemarken op de zesde plaats. De top lijst kan verder aangevuld worden met de Europese landen Ierland op de zevende, Zwitserland op de negende, Nederland op de elfde, Luxemburg op de veertiende, Duitsland op de vijftiende, het Verenigd Koninkrijk op de achttiende en Oostenrijk op de twintigste plaats.

De hele lijst (Wikipedia) van 167 landen bestaat uit 21 ‘volledige democratie’ landen; 53 ‘onvolledige democratie’ landen; 34 ‘hybride regimes’ en 59 ‘autoritaire regimes’. In West Europa zijn acht landen te vinden die niet (meer) op de lijst van volledig democratie staan, te weten Spanje, Frankrijk, Portugal, Italië, Malta, Griekenland, België en Cyprus.