Fuerteventura is het op één na grootste eiland van de Canarische Eilanden en staat bekend om zijn prachtige zandstranden en duinen. Het eiland heeft de afgelopen jaren een enorme toeristische ontwikkeling doorgemaakt, wat helaas ook zijn impact heeft gehad op het unieke ecosysteem. Eén van de meest controversiële projecten is de bouw van het RIU Oliva Beach hotel in de Corralejo duinen dat, als het aan de Spaanse overheid ligt, moet worden afgebroken.
Het Oliva Beach Resort is met meer dan 800 kamers een enorm complex midden in de Corralejo duinen op Fuerteventura. De bouw en exploitatie ervan is altijd omstreden geweest vanwege de impact op het kwetsbare duingebied. Ondanks afspraken met de lokale overheid om het gebied te ontzien, is het hotel de afgelopen jaren verschillende keren in opspraak geraakt door illegale bouwactiviteiten.
Het Spaanse Ministerie van Ecologische Transitie heeft nu de sloping bevolen van het hotelcomplex, nadat het hotel de voorwaarden van de concessie heeft geschonden. Volgens het ministerie is geconstateerd dat er onder andere illegale wegaanleg heeft plaatsgevonden zonder de benodigde vergunningen.
De Canarische premier Fernando Clavijo noemt de sloop echter disproportioneel en overweegt zelfs naar het Constitutioneel Hof te stappen. Hij vindt dat het Canarische eilandbestuur en niet het ministerie in Madrid hierover zou moeten beslissen. Maar volgens de centrale overheid overtreedt de bouw van het hotel al jaren de gemaakte afspraken en moet er nu ingegrepen worden om het kwetsbare duingebied te beschermen.
De bouw van het enorme hotelcomplex heeft van meet af aan impact gehad op de omgeving. Niet alleen is er uniek duingebied verloren gegaan om het hotel neer te zetten, de exploitatie zorgt ook voor verstoring van de natuur in het gebied. Zo zijn er zeldzame diersoorten gesignaleerd die verdreven zijn uit hun natuurlijke habitat door de drukte van het toerisme.
Daarnaast heeft het complex problemen veroorzaakt met de afvoer van afvalwater, dat in zee terecht is gekomen. Ook is er zand van het strand gebruikt voor de aanleg van infrastructuur, wat zorgt voor extra erosie. Kortom, de impact op de kwetsbare natuur is groot geweest sinds de opening van het hotel 20 jaar geleden in 2003.
Voorstanders van het hotelcomplex zullen echter aanvoeren dat de sloop ook economische impact heeft op Fuerteventura. Het Oliva Beach Resort biedt werkgelegenheid aan honderden mensen op het eiland. Daarnaast profiteert de lokale economie mee van de bestedingen van de duizenden gasten per jaar.
De vraag is echter in hoeverre het eiland baat heeft bij dit soort massatoerisme, dat vooral gericht is op zo veel mogelijk overnachtingen voor een zo laag mogelijke prijs. Dit soort vakanties zorgt vaak voor meer overlast dan economisch voordeel voor locals. Een ander punt is dat het eiland inmiddels al volop mogelijkheden biedt voor kwaliteitstoerisme, dus de vraag is of nog meer van dit soort mega-hotels echt nodig zijn.
Afbreken hotel
Het besluit tot afbraak van het RIU Oliva Beach hotel op Fuerteventura kan grote impact hebben, zowel praktisch, economisch als symbolisch. Als de sloop daadwerkelijk plaatsvindt, verdwijnt er een hotelcomplex met honderden kamers dat al jaren symbool staat voor de massale toeristenindustrie op de Canarische Eilanden.
Als het Ministerie van Ecologische Transitie vasthoudt aan haar beslissing, moet het hotel dus feitelijk worden afgebroken. Dit brengt veel praktische vraagstukken en kosten met zich mee. Hoe ga je om met de hotelgasten die al geboekt hebben in de komende periode? Wat gebeurt er met de werknemers die hun baan verliezen? En hoe zorg je dat de sloop op een veilige en milieuvriendelijke manier gebeurt?
Het afvoeren van het puin, schoonmaken van het gebied en herstellen van de duinen zal vele maanden zo niet jaren in beslag nemen. Ook zullen de kosten voor al deze werkzaamheden enorm zijn, zeker omdat alles op een eiland moet worden georganiseerd. Naar schatting wordt vooraf al gerekend op een bedrag van 50 tot 100 miljoen euro voor de hersteloperatie. De vraag is uiteindelijk voor wiens rekening deze kosten komen en of dit bedrag niet beter besteed kan worden.