MADRID – We hebben het wel eens vaker over de politieke partij VOX, de Spaanse vertegenwoordiging van het extreemrechtse gedachtegoed. Lezers die niet zo vertrouwd zijn met het Spaanse politieke landschap, vragen zich misschien wel eens af waar die partij te situeren in vergelijking met andere Europese zusterpartijen. De krant El Pais maakte de vergelijking.

Ondanks dat het Europees parlementslid voor VOX Jorge Buxadé en de Andalusische kandidaat Macarena Olona zich op 24 April nog in Parijs lieten fotograferen naast Marine Le Pen, heeft de voorzitter van VOX, Santiago Abascal, nog geen woord gezegd over het historisch resultaat van Le Pen (41,4%) bij de Franse presidentsverkiezingen. Op 3 April deed hij dat nochtans wel bij de vierde overwinning van de rechtse Viktor Orbán in Hongarije.

VOX sprak nooit rechtstreekse steun uit aan de Franse Le Pen. De andere presidentskandidaat, Eric Zemmour, die nog wat rechtser op het spectrum te vinden is, was namelijk van de meet af aan hun favoriete kandidaat. Zemmour is een van de aanhangers van de theorie van de grote omvolking; het geloof dat de Islam het katholieke Westen volledig zal overnemen als er niets gebeurt. 

Marion Maréchal Le Pen, een nichtje van Marine Le Pen en vice presidente van de partij van Zemmour, is dan weer wel goede vriendjes met VOX. Ze richtte in Madrid onder meer een steunprogramma voor jonge extreem rechtse leiders op. Terwijl Marine Le Pen lang een homoseksuele rechterhand had (Florian Philippot), werd haar nichtje openlijk gespot bij marsen tegen het homohuwelijk.

Ook in het Europese parlement is de breuklijn zichtbaar. De troepen van Le Pen zitten bij onder meer de Italiaanse Liga van Salvini, de Partij voor Oostenrijkse Vrijheid (FPÖ), de partij van de Finnen en Alternatief voor Duitsland (AfD).

VOX zit dan weer naast de Europese Conservatieven en Hervormers (met onder meer de Belgische N-VA), de ultraconservatieve Polen van ‘Wet en Recht’ en de Broeders van Italië van Giorgia Meloni (erfgename van het post fascistische Italiaanse Sociale beweging (MSI).

Met die laatste groep deelt VOX een moraal die gebaseerd is op het katholieke fundamentalisme. De Duitse leidster van AfD geeft bijvoorbeeld openlijk toe lesbisch te zijn, de Poolse medestanders van VOX daarentegen zijn uiterst homofoob. Santiago Abascal, de leider van VOX is voor het nulbeleid op vlak van abortus. Zelf in het geval van verkrachting zou dat voor hem geen optie mogen zijn.

Volgens Steven Forti, auteur van het boek Extreem Rechts 2.0 zijn de Europese rechtse partijen een grote familie met meer gelijkenissen dan verschillen. In het Zuiden van Europa, waar de katholieke kerk traditioneel sterk stond, verdedigen ze wel een nog conservatieve moraal. In het centrum en het Noorden is rechts dan weer eerder seculier. Ook delen ze allemaal een neoliberaal economisch programma. De verschillen zijn eerder geopolitiek, geïnspireerd door de situatie in de afzonderlijke landen en de ambities van hun respectievelijke leiders.