CÁCERES – Op 3 februari is het ‘San Blas’ en zijn er twee gezegden in Spanje: ‘Por san Blas, la cigüeña verás, si no la ves mal año es’ en ‘Por san Blas verás la cigüeña volar y, si no la vieres, año de nieves’. In beide gevallen komt het er op neer dat als je rond 3 februari (San Blas) de ooievaar niet ziet, het een slecht of sneeuw jaar zal worden. Maar, deze gezegdes zijn inmiddels achterhaald omdat de ooievaars, in plaats van te overwinteren in Afrika, nu op Spaans grondgebied blijven. Dat gebeurt op veel plaatsen in Spanje, maar nergens zoveel als in het enige officiële Europese ooievaarsdorp van Spanje: Malpartida de Cáceres.

De ooievaar of in het Spaans ‘cigüeña blanca’ is op veel plaatsen te zien in Spanje waar ze vaak op grote nesten hoog op kerktorens, elektriciteitsmasten etc. zitten. In het dorp Malpartida de Cáceres in Extremadura heeft men een hechte band met de ooievaars en dat wordt gekoesterd. Daarom werd dit dorp in 1997 als enige Spaanse plaats opgenomen op de ‘The European Stork Villages Network’ van EURONATUR, zoals HIER te zien is. Deze lijst bestaat inmiddels uit vijftien plaatsen in onder andere Spanje, Kroatië, Duitsland, Roemenië, Slovenië, Oostenrijk, Polen en Zwitserland.

Naast dat er honderden plaatsen te vinden zijn in Malpartida de Cáceres waar je ooievaars kunt zien, is deze gemeente ook wereldberoemd geworden door de opnames van de tv-serie ‘The Game of Thrones’. Het was namelijk in het ‘Monumento Natural de Los Barrueco’ waar het grootste gevecht ooit in de serie plaatsvond. Datzelfde natuurgebied wordt ook bewoond door duizenden ooievaars die ook in de ‘Humedal de la Cigüeña’ en in het dorp zelf te vinden zijn.

Ooievaars in Spanje

In 2014 vond de laatste officiële telling van ooievaars plaats in Spanje. Daaruit bleek dat er 42.000 paren leefden op het Spaanse vasteland, maar die telling zal ongetwijfeld alweer achterhaald zijn en het aantal ooievaars zal gestegen zijn. Veel ooievaars trekken inmiddels in de winter niet zuidelijker dan Spanje omdat de temperaturen hoger zijn geworden. Dat wil niet zeggen dat de ooievaar het overal even makkelijk heeft in Spanje.

Enkele eigenschappen 

De ooievaar is een fascinerend dier met veel interessante karaktereigenschappen. Hieronder staan tien wetenswaardigheden over de ooievaar in Spanje.

• De ooievaar is een inheems dier in Spanje en komt overal in het land voor.
• De ooievaar heeft een lange nek en lange poten, en een licht verenkleed. Ze hebben een lengte van ongeveer 100 cm en een vleugelwijdte van meer dan 200 cm.
• De ooievaar eet vis en kleine zoogdieren, zoals muizen en ratten. Ze zijn echter ook steeds vaker bij vuilnisbelten te zien.
• De ooievaar maakt haar nesten op hoge plaatsen, zoals bomen, kliffen en gebouwen. Het nest is meestal gemaakt van stokken en takken, en wordt versterkt met gras en veren. Deze nesten wegen doorgaans tussen de 200 en 400 kilo, maar er zijn ook nesten van 1.000 kilo gevonden in Spanje.
• De ooievaar legt meestal twee tot vijf eieren per broedsel. Beide ouders zorgen voor de eieren en jongen. Het zijn witte eieren die groter zijn dan die van de kip die ongeveer 33 dagen constante incubatie nodig hebben om uit te komen.
• De kuikens hebben, zoals veel reptielen en vogels, een tand in de snavel om uit de eierschaal te komen. De eerste levensdagen braken de ouders het voer als papa uit totdat de kuikens vast voedsel kunnen pikken. 
• De kuikens hebben zeventig dagen nodig om uit te groeien tot een jonge ooievaar. Na 30 dagen kunnen ze met hun vleugels wapperen, na 60 dagen leren ze te vliegen en vanaf 90 dagen zijn de jonge ooievaars volledig onafhankelijk. De volwassen ooievaars hebben de karakteristieke rode snavel en poten, maar de jonge ooievaars hebben de eerste twee maanden donkergrijze snavels en poten.
• Ooievaars zijn sociale wezens en vormen vaak groepen, ook bekend als rooks.
• De ooievaar is een trekvogel en overwintert in warme landen zoals in Afrika, maar zoals we eerder schreven blijven ze steeds vaker in Spanje hangen waar de temperaturen gunstiger zijn geworden.
• Helaas zijn ooievaars bedreigd door menselijke activiteiten, zoals het verlies van hun leefgebied en de aanleg van elektriciteitscentrales en windturbines.
• Om de ooievaar te beschermen, zijn er wetten en regels opgesteld om deze specifieke vogel te beschermen en te helpen hun bevolking te herstellen.
• De ooievaar heeft een belangrijke culturele betekenis in Spanje, en wordt vaak geassocieerd met geluk en fortuin. Het is ook een belangrijk symbool voor moeder- en vaderschap.

Samengevat is de ooievaar een bijzondere en waardevolle vogel in Spanje, met veel interessante feiten en karaktereigenschappen. Het is belangrijk om deze vogel te beschermen en te helpen hun bevolking te herstellen, zodat toekomstige generaties kunnen genieten van deze prachtige wezens.