Javier Bardem speelt de rol van zijn leven in El Buen Patrón. De acteur, die we onder andere kennen van Todos lo Saben, Skyfall, Biutiful en Jamón Jamón, laat zien dat hij samen met zijn vrouw Penélope Cruz terecht tot de top van de Spaanse film behoort. De redactie van het glossy Spanje magazine ESPANJE! was bij de premiere en maakte deze recensie.

Julio Blanco, de charismatische eigenaar van een familiebedrijf dat weegschalen produceert in een Spaanse provinciestad, verwacht het aanstaande bezoek van een commissie die een regionale prijs voor excellente bedrijfsvoering zal uitreiken. Alles moet perfect in orde zijn voor het bezoek. Alles lijkt echter tegen hem samen te spannen. Tegen de klok in probeert Blanco de problemen van zijn medewerkers op te lossen die als in een klassieke klucht over elkaar heen buitelen. Javier Bardem speelt een magistrale rol als über-Spaanse fabrikant die denkt als en vader te zorgen voor zijn personeelsleden, maar uiteindelijk alleen uit is op eigenbelang.

¡LEUK! Neem nu een abonnement op ESPANJE! dat vier keer per jaar een 100 pagina’s tellend glossy magazine uitbrengt. Voor slechts € 26,95 krijg je met € 13 of 30% korting (normaal € 39,75) de huidige editie en de vier komende edities. KLIK HIER en meld je aan om meteen ESPANJE! te lezen (ook leuk als cadeau natuurlijk).

Elke seconde boeiend

Hoewel het script van de film van regisseur Fernando León de Aranoa aan elkaar hangt van clichés, blijft de film elke seconde boeiend om naar te kijken vanwege het acteerwerk van Bardem. Hij speelt met volle overtuiging en plezier de bijna zestiger Blanco. Iconisch is de scène voor de spiegel waarbij hij alle shit letterlijk van zijn handen probeert te wassen. Ook de slotscène met de Galicische acteur Celso Bugallo, met wie Bardem al samen speelt sinds Mar Adentro uit 2004, is onvergetelijk. In de mimiek van hun gezichten is alles wat we zojuist hebben gezien gecondenseerd, die hypocriete ambivalentie, met die halve glimlach, dat schurende gebaar, de traditionele rolverdeling van mensen die macht en geld hebben en mensen die keihard werken voor een schamel loon. Grandioos! 

Bugallo, Fortuna in de film, is het prototype van de altijd onderdanige fabrieksarbeider die alles voor zijn baas doet. Door de week maakt hij lange dagen in de lawaaiige fabriekshal, op zondag komt hij naar zijn huis om het zwembad te repareren en Blanco roept hem zelfs in om een lijstje aan de muur te hangen. Daar tegenover staat voor hem dat hij altijd op zijn baas kan rekenen. Zoals die keer dat zijn zoon is opgepakt wegens geweld tegen immigranten. Maar ook dan blijkt dat Blanco alleen uit is op eigenbelang met fatale gevolgen.

Alles gaat mis

De film opent met een groepje jonge immigranten die rustig staan te kletsen in een park. Die vrede wordt bruut verstoord wanneer ze worden aangevallen door een groepjes Spaanse jongens. Deze scène lijkt los te staan van de rest, waarin Bardem bijna onafgebroken in beeld is, maar zal uiteindelijk bepalend zijn voor het verloop van het verhaal. In de volgende scène spreekt weegschaalfabrikant Julio Blanco (Javier Bardem) zijn werknemers toe om aan te kondigen dat het bedrijf een van de drie laatste kandidaten is om de prijs van business excellence te ontvangen. Hij benadrukt voortdurend dat ze een grote familie zijn en dat hij de komst van de inspecteurs met vertrouwen tegemoet ziet. 

Al snel gaat het mis. De ontslagen werknemer José (Óscar de la Fuente), komt met zijn jonge kinderen naar het bedrijf om te protesteren tegen zijn ontslag. Als Blanco hem negeert posteert hij zich met auto, schemerlamp, koffiezetapparaat en alle andere schaarse bezittingen op een braakliggend terrein voor de hekken van de fabriek om met spandoeken en een megafoon zijn gram te halen. Tegelijkertijd begint Miralles (Manolo Solo), Blanco’s voorman, wiens vader ook al in de fabriek werkte, ernstige fouten omdat hij bang is dat zijn vrouw vreemdgaat.  Dan arriveert een nieuwe lichting stagiairs in de fabriek. Blanco laat zijn oog vallen op de lange, slanke Liliana (Almudena Amor) die hij een lift aanbiedt naar het appartement dat hij voor zijn stagiaires huurt. Hij beleeft een spannende avond met haar, maar dan blijkt ze de volgende dag de dochter van goede vrienden die die avond komen eten.

Alle balans is zoek

Blanco (merkwaardige achternaam gekozen voor een man vol schaduwen, maar ironie beheerst de film) probeert alle problemen op te lossen. Hij predikt van het belang van controle, evenwicht en rechtvaardigheid in het leven en de waarden die zijn vader in grote rode letters bij de ingang van het magazijn graveerde: inspanning, evenwicht en loyaliteit. Maar elke keer als hij de weegschaal bij de ingang van de fabriek ziet, constateert hij dat alle balans zoek is. Blanco heeft een traditioneel bedrijf geërfd en begrijpt niet helemaal dat de tijden veranderen. De komst van personeel met roots in Noord-Afrika doet hem twijfelen aan dat idee dat arbeiders zijn als hun kinderen. En ook de rol van jonge vrouwen is veranderd. Ze streven met succes naar de beste posities zoals het geval is met Liliana.

Meesterlijke mimiek en dictie Bardem

Ondanks de alomtegenwoordigheid van Javier Bardem blijven ook de acteurs en actrices die hem omringen overeind. Daarbij springt naast Bugallo vooral de jonge actrice Almudena Amor in het oog. Hoewel het een komedie is die licht van toon is, snijdt Fernando León de Aranoa met zijn film veel actuele maatschappelijk thema’s aan: racisme, seksuele intimidatie op de werkplek, zinloos geweld, prostitutie en onderbetaling. Zonder Javier Bardem zou El Buen Patrón, die zes Goya’s in de wachte sleepte, een middelmatige film zijn. Maar het acteerwerk van Bardem maakt dit een film die je gezien moet hebben. Alleen zijn haar is geverfd om hem de uitstraling te geven van een oudere man. Verder doet Bardem het met een uitmuntende en grappige dictie, met klein gebabbel en onverwachte stops in zijn zinnen,  gepaard met kleine gebaren en grimassen. Meesterlijk!

ESPANJE! Reis- en cultuurmagazine is dé Nederlandstalige glossy over Spanje en de Spaanstalige wereld dat vier keer per jaar in Nederland en België verschijnt. ESPANJE! is een hoogwaardig journalistiek magazine met inspirerende reisreportages, mooie interviews, boeiende columns, heerlijke recepten en honderden tips voor liefhebbers van Spanje. Meer informatie lees je op de website espanje.nl