Catalonië heeft te maken met de ergste droogte in zijn geschiedenis sinds het begin van de registraties in 1916. Deze droogte overtreft de ernstige droogte van 2005-2008, zowel in termen van de omvang van de getroffen gebieden als de duur van het fenomeen. Momenteel is ongeveer 50% van het Catalaanse grondgebied aanhoudend getroffen, met een totaal neerslagtekort van 446 mm. 

Om terug te keren naar de normale situatie wat betreft de waterhuishouding in deze regio, is een hoeveelheid neerslag nodig die overeenkomt met de gemiddelde jaarlijkse regenval in Barcelona. Echter, volgens de Catalaanse Meteorologische Dienst (METEOCAT) zijn er op korte en middellange termijn geen aanzienlijke regenbuien te verwachten.

METEOCAT heeft een rapport gepresenteerd dat bevestigt dat Catalonië getroffen is door een historische en ongekende droogte in meer dan 100 jaar. De directeur van de Catalaanse Meteorologische Dienst waarschuwt dat er geen overvloedige regenval wordt verwacht die de situatie zou kunnen omkeren. 

Catalonië heeft in de afgelopen drie jaar bijna 500 mm minder regen gehad dan normaal. De droogte begon in de herfst van 2020 en sindsdien zijn er geen regelmatige of overvloedige regenseizoenen geweest. Alleen de lente van 2022 en de zomer van 2023 waren wat betreft neerslag ‘normaal’. De rest van de periodes waren droog, zeer droog of extreem droog.

De storm Gloria in januari 2020 was het laatste fenomeen van overvloedige regenval. Sinds augustus van dat jaar is er een neerslagtekort ten opzichte van het klimatologisch gemiddelde. In maart 2021 begon de meteorologische droogte, in mei de agrarische droogte (drooglandbouw) en in juli de bosdroogte. In november 2022 begon de hydrologische droogte met waarschuwingen in de Ter- en Llobregat-bekkens, die de metropool Barcelona van water voorzien. In januari van dit jaar begon de agrarische droogte (irrigatie) en in september werd de hydrologische droogte in de Ter/Llobregat-bekkens als uitzonderlijk geclassificeerd, en als een noodsituatie in de Muga-rivier.

Een van de onderscheidende kenmerken van deze droogte in vergelijking met de droogte van 2005-2008 is de territoriale spreiding en de impact. De huidige droogte treft voornamelijk de binnenlandse stroomgebieden, terwijl de droogte van 2005-2008 vooral de regio rond de Ebro-bekken en Lleida trof. Dit is belangrijk omdat het gebieden met een hogere bevolkingsdichtheid betreft. Bovendien is er een aanhoudende droogte in gebieden die overeenkomen met de helft van het Catalaanse grondgebied. Het neerslagtekort is het grootst in het noordoosten van Catalonië, inclusief de kustgebieden, het voorland en de binnenlandse regio’s.

Het huidige cumulatieve neerslagtekort bedraagt 466 mm, wat overeenkomt met de gemiddelde jaarlijkse regenval in Barcelona. Dit is de hoeveelheid regen die nodig zou zijn om de situatie om te keren. De directeur van de Catalaanse Meteorologische Dienst illustreert dit door te zeggen dat het zou neerkomen op het ‘overstromen van Catalonië met een halve meter water’. 

Helaas zijn de voorspellingen van METEOCAT niet optimistisch. De neerslagkaarten op korte en middellange termijn voorspellen geen genereuze regenval. In feite zal er tot het einde van het jaar weinig regen vallen, onder het gemiddelde.

De directeur van METEOCAT benadrukt dat dit niet betekent dat de huidige droogte niet zal eindigen. Het einde van de droogte zal, net als in het verleden, niet komen door zeer regenachtige seizoenen, maar door één of twee specifieke gebeurtenissen waar veel water samenkomt. METEOCAT waarschuwt echter ook dat de frequentie van droogteperioden in de komende jaren waarschijnlijk zal toenemen en meer continu zal plaatsvinden als gevolg van klimaatverandering.