MÁLAGA – Op 7 februari 1937 vond er een aanval op burgers plaats tijdens de Spaanse burgeroorlog. Na de intocht van Franco’s nationalistische troepen in Málaga sloegen veel inwoners op de vlucht en trokken zij in een lange stoet van Málaga naar Almería, toen een stad onder controle van het Republikeinse leger. Tijdens de route werden er luchtaanvallen en aanvallen vanaf zee uitgevoerd en werden er tussen de 3.000 en 6.000 burgers gedood. Elke jaar herdenkt een groep familieleden en afstammelingen ‘La Desbandá’ door deze opnieuw af te leggen.
De route tussen Málaga en Almería heeft nu de naam N-340 waar ongetwijfeld veel lezers wel eens gebruik van hebben gemaakt. In 1937 had deze weg geen naam maar was het wel de enige weg om van Málaga naar Almería te gaan. Het was ook een gevaarlijke weg met aan de ene kant de bergen en aan de andere kant de zee. Dat zorgde ervoor dat de vluchtelingen geen kant op konden tijdens de bombardementen van Franco’s troepen.
Strijd Málaga
Op 17 januari 1937 begon de strijd om de stad Málaga waarbij de troepen van Franco tegen de niet goed voorbereide Republikeinen vochten die daarnaast niet genoeg soldaten hadden. Op 3 februari begon men vanuit Ronda de stad Málaga over te nemen terwijl Franco hulp kreeg van de Italianen die vanaf de andere kant Málaga bestormden.
Uit angst dat de inwoners vast zouden komen te zitten omdat de enige vluchtroute richting Almería geblokkeerd zou worden door Franco’s troepen, besloten de Republikeinen de stad Málaga te verlaten. Duizenden inwoners trokken in een lange stoet met hun hebben en houwen over de nu N-340 weg richting Almería.
Exodus of ‘La Desbandá’
Men spreekt over tienduizenden mensen die op de vlucht sloegen waarbij het een moeilijke route was met bombardementen en een zeer slechte staat van de weg in de buurt van Motril (Granada). Onderweg kregen de inwoners van Málaga uit angst voor represailles van Franco’s troepen geen hulp van de bewoners van dorpen, waarvan er ook veel zich bij de stoet vluchtelingen aansloten. Het Republikeinse leger dat de stoet vluchtelingen begeleide kon zich niet verdedigen vanwege slecht en te weinig materieel en manschappen.
Onderweg werden de vluchtelingen door Franco’s troepen vanaf zee beschoten en vanuit de lucht liet men bommen vallen om te voorkomen dat de inwoners van Málaga Almería zouden bereiken.
Officiële cijfers zijn er niet maar men spreekt over een ruim aantal tussen de 15.000 en 150.000 mensen die vanuit Málaga op de vlucht sloegen. Er vielen bij de bombardementen tussen de 3.000 en 5.000 doden waarvan het merendeel burgers, mannen, vrouwen en kinderen. Anderen spreken over 200.000 tot 300.000 vluchtelingen en rond de 6.000 doden.
Herdenking
Elk jaar worden de gruwelijke en volgens velen ergste slachtpartij tijdens de Spaanse burgeroorlog herdacht door afstammelingen van mensen die gedood werden of familieleden die het wel tot in Almería gered hebben. In 2020 wordt alweer de ‘XIV Marcha Memorialista’ gelopen.
Gedurende de Franco dictatuur was er niet veel bekend over het bloedbad op de weg Málaga-Almería want pas veel later en jaren na de oorlog en de beëindiging van de dictatuur werd bekend wat er gebeurd is.