HUESCA – De nu nog overgebleven gletsjers in de Spaanse en Franse Pyreneeën zullen de komende twintig jaar naar alle waarschijnlijkheid inkrimpen tot onbeweeglijke ijsplakken (heleros sin movimiento). De klimaatverandering heeft dit proces alleen maar versneld, iets wat deze zomer al te zien was tijdens de hittegolf bij de Aneto-gletsjer, de grootste bewegende ijsmassa van de Pyreneeën.
Wetenschappers uit Spanje en Frankrijk zijn het met elkaar eens dat de gletsjers die te vinden zijn in de Pyreneeën die de natuurlijke grens tussen Frankrijk en Spanje vormen over twee decennia verdwenen zijn. De ijsmassa’s verdwijnen al sinds de jaren tachtig vorige eeuw gestaag maar wel steeds sneller en sinds 2011 zijn al drie gletsjers compleet verdwenen of teruggebracht tot niet bewegende plakken ijs.
Bij 17 van de nu nog overgebleven 24 gletsjers in de Pyreneeën heeft het ijsoppervlak gemiddeld 6,3 meter aan dikte verloren met op sommige plaatsen zelfs een verlies van 20 meter. Tussen 2011 en 2020 daalde de ijsmassa gemiddeld met 23,2 procent. De reden daarvoor is de klimaatverandering en de stijging van de temperaturen van 1,5 graden de afgelopen 100 jaar.
2011-2020
Het onderzoek is gebaseerd op gegevens die in 2011 zijn verzameld door het Spaanse Nationale Geografische Instituut (IGN) van vluchten gemaakt met de Lidar-technologie, waarbij een laser-zender werd gebruikt om het volume van de gletsjers te berekenen.
De 24 gletsjers (de meeste in de autonome regio Aragón) besloegen toen 293,9 hectare. In 2020 gebruikte het IGN drones om te verifiëren dat er nog maar 21 gletsjers over zijn en het gebied is teruggebracht tot 229,2 ha. De Coronas-, Pailla- en Maupás-gletsjers worden niet eens meer als gletsjers maar als niet bewegende ijsplakken beschouwd.
Aneto-gletsjer
De veranderingen zijn zeer significant bij de Aneto-gletsjer waarvan de verliezen worden geschat op 24,3 procent qua oppervlakte en verlies aan dikte van gemiddelde 8,5 meter waarbij in sommige gebieden verliezen tot 21 meter worden geregistreerd. Deze emblematische ijsmassa, de grootste in de Pyreneeën, is al verdeeld in twee delen, een grotere in het Collado Coronas-gebied (43,6 ha) en een kleinere net onder de top (3,7 ha).
Volgens de onderzoekers zal deze verdeling de dooi van de Aneto-gletsjer versnellen omdat de rotsen die eruit komen warmte uitstralen zodat de ‘ontdooiing’ sneller zal zijn. Sinds 2011 heeft de Aneto-gletsjer 15,2 van zijn 62,6 hectare verloren.
Een van de meest getroffen ijsmassa’s is de Ossoue-gletsjer, in het Vignemale-massief, met een afname van 25,7 procent, van bijna 42 naar 31 hectare en een gemiddelde dikteverlies van 10 meter. Ook de Taillón-gletsjer heeft gemiddeld 11,6 meter in dikte verloren met meer dan 23 meter in het centrale gebied.
Natuurmonument
Het natuurmonument van de Pyreneese gletsjers is gelegen in de regio’s Alto Gállego, Sobrarbe en Ribagorza in de provincie Huesca in de autonome regio Aragón. Het heeft een oppervlakte van 3.190 ha en nog eens 12.897 ha perifere beschermingszone. De hoogte varieert tussen 2.700 en 3.000 meter boven zeeniveau.
Het natuurmoment dat op 21 maart 1990 door de regionale overheid van Aragón als beschermd werd verklaard, bestaat uit de volgende pieken en gletsjers:
- Balaitús-massief (Sallent de Gállego)
- Picos del Infierno (Panticosa en Sallent de Gállego)
- Viñamala-piek (Torla-Ordesa)
- La Munia (Bielsa)
- Pico Posets (San Juan de Plan, Sahún en Benasque)
- Pico Perdiguero (Benasque)
- Pico Maladeta en Aneto (Benasque en Montanuy)
- Monte Perdido (Bielsa en Fanlo)
