MADRID – Reizen is tegenwoordig heel makkelijk en uitermate snel, maar stel je eens voor hoe dat was in de tijd van de Romeinen. Je kunt je daar nu een goede voorstelling van maken via de Romeinse Routeplanner, of de Romeinse Google Maps, die door de Nederlander René Voorburg is gemaakt. Wij hebben diverse routes bekeken van Romeinse nederzettingen in Nederland en België naar diverse nederzettingen in Spanje.
‘Alle wegen leiden naar Rome’ is een oud spreekwoord dat refereert aan het gigantische wegennetwerk dat de Romeinen in Europa, Afrika en Azië aanlegden om alle uithoeken van het Romeinse Rijk bereikbaar te maken. Het kenmerkende voor het Romeinse Rijk was de grote omvang en de belangrijke rol van steden die onderling verbonden waren met verharde wegen, die ook de snelle verplaatsing van de legioenen naar de legerplaatsen aan de grenzen mogelijk maakten.
Op het hoogtepunt van het Romeinse Rijk waren er meer dan 400 verharde wegen die in totaal meer dan 80.000 kilometer lang waren en vanuit Rome naar alle uithoeken van het Rijk gingen zoals Germania en Afrika. Ook Nederland, België, Frankrijk en Spanje waren voorzien van verharde Romeinse wegen en dus was het theoretisch mogelijk om van het ene land naar het andere te reizen.
Romeinse Routeplanner
Tegenwoordig hebben we Google Maps om snel routes te bepalen en te zien hoeveel kilometer dat is en hoe lang de reis duurt. Maar stel je eens voor dat er een Romeinse Googlus Mapus bestond, hoe zou het wegennetwerk er dan uitzien en hoe lang zou een reis vanuit nederland of België naar Spanje duren?
Om daar achter te komen kun je naar DEZE website gaan waar de Romeinse Routeplanner ook in het Nederlands te zien is. Nou ja, Nederlands, het is in het Latijn geschreven met de Nederlandse vertaling erbij, wel zo makkelijk.
Op het formulier moet je onder ‘Iter vestrum’ (Latijn voor ‘Uw reis’) bij ‘ab’ (van) en ‘ad’ (tot) een plaatsnaam invullen, zoals te vinden op de Peutinger kaart (of in het Itinerarium Antonini voor het meest westelijke gebied). Het gaat daarbij dus niet zozeer om steden, maar om Romeinse nederzettingen. Wij hebben naar de volgende routes gekeken:
- Nijmegen (Noviomagi) – Barcelona (Barcenone) – 50 dagen
- Nijmegen (Noviomagi) – Tarragona (Tarracone) – 56 dagen
- Nijmegen (Noviomagi) – Valencia (Valentia) – 67 dagen
- Nijmegen (Noviomagi) – Malaga (Malaca) – 99 dagen
- Tongeren (Atvaca) – Barcelona (Barcenone) – 47 dagen
- Tongeren (Atvaca) – Tarragona (Tarracone) – 50 dagen
- Tongeren (Atvaca) – Valencia (Valentia) – 63 dagen
- Tongeren (Atvaca) – Malaga (Malaca) – 94 dagen
NOTA: De afstand is uitgedrukt in ‘milia passuum of de Romeinse mijl, een door de Romeinen ingevoerde lengtemaat met zoals de naam aangeeft een lengte van duizend passen, waarbij 1 pas gelijkstaat aan twee stappen. De lengte van een Romeinse mijl bedroeg ca. 1478 meter. De afstand die de kaart aangeeft klopt niet helemaal want voor Valencia en Málaga worden minder mijl aangeven dan voor Barcelona en Tarragona, die dichter bij Nederland en België liggen.