De Middellandse Zee en het Iberisch schiereiland zijn al eeuwenlang onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar waar komen deze namen eigenlijk vandaan? We duiken in de geschiedenis om de oorsprong te ontdekken.

Bekend bij de Romeinen als Mare Nostrum (Onze Zee), Akdeniz (Witte Zee) in het Turks, Yam Gadol (Grote Zee) in het Hebreeuws, Mittelmeer (Middelste Zee) in het Germaans en Groot Groen in het Egyptisch, de Middellandse Zee is de op een na grootste binnenzee ter wereld.

De naam Middellandse Zee

Vaak wordt gedacht dat de naam Middellandse Zee afgeleid is van het Latijnse Mare Nostrum, maar de oorsprong ligt in de naam Mar Medi Terraneum, wat “zee te midden van land” betekent. Mare Nostrum was de naam die het Romeinse Rijk gebruikte toen het alle kusten ervan beheerste.

Middellandse Zee komt van het Latijnse Medi Terraneum dat “zee te midden van land” betekent. De ligging van de Middellandse Zee wordt perfect omschreven door deze naam, aangezien de zee ligt tussen Europa, Azië en Afrika. Bovendien grenst de zee niet volledig aan land, maar staat hij via de Straat van Gibraltar ook in verbinding met de Atlantische Oceaan.

De kruisweg van de beschavingen

Door de millennia heen is de Middellandse Zee het epicentrum geweest van de wereldbeschaving, waarbij de zee een cruciale rol speelde bij de interactie tussen diverse volkeren in het gebied. In de loop van de tijd symboliseerde deze zee creativiteit, wijsheid en intellectuele vooruitgang, als bakermat van opmerkelijke beschavingen zoals de Egyptische, Griekse, Romeinse en Ottomaanse.

Het schiereiland dat het einde van de aarde was

In de Middellandse Zee monden een groot aantal rivieren uit, waarvan de Ebro de belangrijkste is. Deze rivier geeft zijn naam aan het Iberisch Schiereiland. In de oudheid werd het schiereiland nauw geassocieerd met de rivier de Ebro, bekend als Iberos in het Oudgrieks en Iberus of Hiberus in het Latijn.

Het schiereiland werd zo sterk geassocieerd met de Ebro (Ibēros in het Oudgrieks en Ibērus of Hibērus in het Latijn) dat het nauwelijks nodig was om dit te verklaren. Zo was Ibēria het land aan deze kant van de Ibērus volgens Strabo. Plinius gaat zelfs zo ver dat hij beweert dat Iberia zijn naam ontleent aan die rivier.

Voor de Oude Grieken werd de Ecúmene, oftewel de hen bekende wereld, afgebakend met behulp van de term Iberia. Het Iberisch Schiereiland bevond zich aan het uiterste westen van de bekende wereld, terwijl zich in het oosten de Kaukasische Iberia bevond, ook Iberia van het Oosten of Aziatisch Iberia genoemd, ten zuiden van de Kaukasus in het huidige Georgië.

Van Iberia naar Hispania

Voordat Hispania (waar Spanje van is afgeleid) de naam was van het schiereiland, werd het grondgebied Iberia genoemd, wat “het land van de rivier Iber (Ebro)” betekent. Daarvoor werd het schiereiland Ophioússa genoemd, wat “land van de slangen” betekent. Later gaven de Romeinen het Spaanse deel van het schiereiland de naam Hispania, terwijl het Portugese deel de naam Lusitania kreeg.

Hoewel de inwoners historisch Iberiërs werden genoemd, refereert men tegenwoordig doorgaans aan hen als Iberiërs.