De stranden van de Costa Dorada in de provincie Tarragona zijn al jarenlang vervuild met plastic pellets, net als op dit moment in Galicië, Asturië en Cantabrië. De media-aandacht is deze dagen gericht op de stranden van Noord-Spanje waar al honderdduizenden kleine plastic bolletjes zijn aangespoeld afkomstig van diverse containers die begin december van een schip voor de Portugese kust is gevallen. Deze situatie speelt zich echter al minstens vijf jaar af op de stranden van de toeristische Costa Dorada in de provincie Tarragona als gevolg van lozingen van acht chemische bedrijven in de provincie.

In 2021 werden er meer dan 700.000 microplastics verzameld, terwijl in 2022 dit aantal steeg tot meer dan twee miljoen. Het is echter uiterst moeilijk om de totale schade aan te geven, aangezien deze vorm van vervuiling al vele jaren aanhoudt. Bovendien integreren de microplastics of korrels zich in het zand van het strand, waardoor ze buitengewoon moeilijk volledig op te ruimen zijn.

Het departement voor Klimaatactie van de regionale overheid Generalitat de Catalunya heeft nu een onderzoek geopend wegens overtreding van de milieuaansprakelijkheidswet door deze acht chemische bedrijven in Tarragona die verantwoordelijk zouden zijn voor de microplastics of pellets die op de stranden in de regio worden gevonden.

De onderzochte bedrijven zijn Basell Poliolefinas, SK Primacor, Transformadora de Etileno, Katoen Natie, Schmidt Ibérica, Ravago Plásticos, Repsol Química en Dow Chemical Ibérica, zoals vermeld in de resolutie.

Aan deze bedrijven zouden er nog meer kunnen worden toegevoegd voor dezelfde feiten, want vanuit Acció Climática is dinsdag verklaard dat het onderzoek zich uitbreidt naar meer bedrijven die lozingen kunnen hebben verricht. Voorlopig hebben de acht bedrijven waartegen de procedure is ingeleid de gebruikelijke bezwaren ingediend tijdens de hoorzitting.

Er wordt met name onderzoek gedaan naar vermoedelijke milieuschade aan natuurlijke hulpbronnen en ecosysteemdiensten die door hun activiteiten in het stroomgebied van de Francolí rivier en vooral op de stranden van La Pineda (Vila-seca) en zelfs het strand van Cavalleria op Menorca worden veroorzaakt. Ook mogelijke “effecten op de Middellandse Zee” en de biodiversiteit worden genoemd, evenals op de “menselijke gezondheid”.

Het onderzoek is geopend na een klacht in oktober van Surfrider Foundation om de oorsprong van deze vervuiling te onderzoeken. Die organisatie werkt samen met de lokale NGO Good Karma, die sinds 2018 monsters nam van de microplastics in zand en water.

Een woordvoerder legt uit dat dit een “eerste overwinning” is dat de Generalitat een onderzoek is begonnen, want de bedrijven in de sector hebben geen verplichte monitoring van het verlies van microplastics in het milieu als gevolg van hun activiteiten. “Op dit moment is het zelfregulering, maar niemand controleert wat ze in zee verliezen”, zegt de milieuactivist.

De beslissing om een onderzoek te starten is meegedeeld aan de betrokken bedrijven en ook aan instanties in de regio die mogelijk belang hebben, zoals de gemeenten die zich gewoonlijk bezighouden met het schoonmaken van de stranden.

De toekomst

Het plastic pellets probleem speelt al jaren aan de Costa Dorada in Tarragona, maar krijgt nu pas echt aandacht. Het onderzoek van de regionale overheid naar de chemische bedrijven is een eerste stap, maar er zal meer nodig zijn. De bedrijven, overheid en milieuorganisaties zullen samen moeten werken aan structurele oplossingen zoals betere regelgeving, monitoring en preventie van lozingen. Alleen zo kan de vervuiling worden gestopt en de prachtige stranden van de Costa Dorada weer schoon worden. Het is een uitdaging, maar met de juiste inspanningen van alle partijen moet het lukken. De inwoners en toeristen verdienen schone stranden, en het unieke ecosysteem van de Middellandse Zee moet beschermd worden.

Heel Catalonië

De plastic pellets vervuiling treft niet alleen de stranden van Tarragona, maar is een groeiend probleem langs de hele Catalaanse kust. De pellets komen via rivieren en zee vanuit de chemische industrie in het achterland in zee terecht. Milieuorganisaties waarschuwen al jaren voor de gevolgen, maar pas recent begint het besef door te dringen dat er actie nodig is.

De kleine plastic bolletjes worden door dieren aangezien voor voedsel. Ze komen zo in de voedselketen terecht en uiteindelijk ook in vissen en zeevogels die door de mens gegeten worden. Bovendien breken de pellets af tot microplastics, die nog jarenlang in het milieu blijven en in de voedselketen opstapelen. Het kan leiden tot verstoring van hormoonhuishouding en vruchtbaarheid bij dieren en mensen.

Ook het toerisme lijdt onder de vervuiling. Mensen willen niet recreëren op vieze stranden vol plastic. De zee, stranden en natuur zijn juist de trekpleisters van de Costa Brava en Costa Dorada. Als die aangetast raken heeft dat grote economische gevolgen.