In de Spaanse stad Málaga opent in 2026 een nieuw cultureel centrum dat zich zal richten op kunst, cultuur en wetenschap. Het CaixaForum Málaga wordt ontworpen als een duurzaam gebouw dat rekening houdt met het klimaat. Het moet een nieuw cultureel referentiepunt worden voor inwoners en bezoekers van de stad en provincie.
De nieuw te openen CaixaForum Málaga zal de elfde worden in heel Spanje. Sinds 2002 heeft de Fundación Caixa tien culturele centra geopend in Barcelona (2x), Girona, Tarragona, Lleida, Valencia, Zaragoza, Madrid, Sevilla, Palma (Mallorca) en het Museo de la Ciencia CosmoCaixa in Barcelona.
In 2023 hebben alle culturele centra en reizende exposities samen 8,1 miljoen bezoekers ontvangen, een stijging van 14% vergeleken met 2022. 1,24 miljoen mensen bezochten het Museo de la Ciencia CosmoCaixa in Barcelona en 899.000 mensen bezochten CaixaForum Valencia, terwijl de rest van de bezeoekers de overige centra en exposities bezochten.
Het CaixaForum Málaga wordt onderdeel van het netwerk van cultuurcentra die door heel Spanje worden gebouwd en beheerd door de Fundación “la Caixa”. Het wordt het elfde centrum van dit type in het land. Het moet een van de uniekste CaixaForums worden, met een focus op hedendaagse kunst, cultuur en wetenschap.
Er komen expositieruimtes voor tijdelijke tentoonstellingen, naast een vaste collectie moderne en hedendaagse kunst. Ook komen er zalen voor culturele evenementen, een mediateek en educatieve ruimtes. Wetenschap en cultuur gaan hand in hand in het programma van activiteiten en cursussen.
Het culturele centrum richt zich op een breed publiek. Zowel inwoners van Málaga als toeristen moeten zich aangesproken voelen om het CaixaForum te bezoeken. Met name jongeren en gezinnen met kinderen worden uitgenodigd deel te nemen aan het aanbod.
Door de focus op interactie en participatie moet een bezoek inspirerend en stimulerend zijn. Behalve entertainment biedt het centrum ook verdieping door het tonen van minder bekende kunstvormen en nieuwe inzichten uit de wetenschap. Zo draagt het bij aan kritisch denken en creativiteit.
Verwacht wordt dat de werkzaamheden in de eerste helft van 2024 beginnen en zullen eindigen tegen het einde van 2026. Er is een investering van 30 miljoen euro mee gemoeid.
Architectuur
Het ontwerp van het CaixaForum Málaga is afkomstig van het gerenommeerde Catalaanse architectenbureau Pich Architects. Het visueel opvallende gebouw heeft een dak in de vorm van een waterdruppel, geïnspireerd door het werk van de Spaanse kunstschilder Joaquín Sorolla.
De druppelvorm van het dak sluit aan bij het concept van water dat het landschap bevrucht. De architecten willen dat het gebouw geen claim legt op de omgeving, maar deze juist versterkt. Het culturele centrum moet een groene oase worden in het centrum van de stad.
De organische vorm van het dak is niet alleen esthetisch, maar ook functioneel. De hellende panelen volgen de baan van de zon en reguleren zo de hoeveelheid zonlicht naargelang de seizoenen. Zo biedt de constructie beschutting tegen felle zonnestraling in de zomer, terwijl in de winter juist zoveel mogelijk warmte en licht worden binnengelaten. Het gebouw kan op deze manier dienstdoen als klimaatschuilplaats.
Het CaixaForum streeft maximale duurzaamheid na. Het dak wordt voorzien van vegetatie, zonnepanelen en keramische reflecterende elementen om warmte-opbouw tegen te gaan. De planten in de tuin zijn geselecteerd op hun lage waterbehoefte, aangepast aan het droge klimaat van Málaga.
De buitenkant van het gebouw maakt gebruik van duurzame en energiezuinige materialen en technieken. Zo wordt het cultureel centrum volledig klimaatneutraal. Dit past in de ambitie van de architecten om met hun ontwerpen bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen zoals internationaal afgesproken.
Bij de ontwikkeling van het ontwerp is nauw samengewerkt met de gemeente Málaga. Zo moest het gebouw optimaal in de stedelijke context worden ingepast, als aanvulling op het bestaande culturele aanbod. De vormgeving sluit aan bij de identiteit van de stad, met verwijzingen naar de lokale cultuur en het mediterrane klimaat.