Het Spaanse Congres heeft op donderdag 14 februari (2024), met een absolute meerderheid, het wetsvoorstel voor amnestie goedgekeurd dat de PSOE had overeengekomen met de Catalaanse onafhankelijkheidspartijen voor de investituur van Pedro Sánchez. De tekst is doorgestuurd naar de Senaat om de procedure voort te zetten.

De socialistische partij PSOE verdedigde de “Ley de Amnestía” als een noodzakelijke stap om de Catalaanse kwestie op te lossen. De woordvoerder van de partij benadrukte dat het de enige manier is om een cyclus af te sluiten en een nieuwe pagina om te slaan.

De wet werd met 178 voor- en 172 tegenstemmers aangenomen (het minimaal van 176 werd bereikt), maar is nog niet definitief. Het wetsvoorstel gaat nu naar de Senaat waar de grootste oppositiepartij PP een meerderheid heeft.

Spanning ontstond over de mogelijke gevolgen van de wet. De oppositiepartij PP waarschuwde dat het de deur zal openen naar straffeloosheid en de Spaanse rechtsstaat zal verzwakken. Maar de regeringspartij bleef bij haar standpunt en zei dat de wet gericht is op het vergeven van politieke misdaden, niet van criminele misdaden.

De leider van de oppositiepartij PP bekritiseerde de wet scherp en stelde dat deze Catalonië in tweeën zal verdelen. Volgens de PP-leider creëert de wet twee categorieën burgers: zij die recht hebben op amnestie en zij die dat niet hebben, waarbij degenen die de wet overtreden worden beloond.

De Catalaanse onafhankelijkheidspartijen juichten de wet toe als een positieve stap. De woordvoerder van ERC noemde de wet een duidelijk signaal van dialoog en verzoening. Junts steunde de wet met 7 belangrijke stemmen en zei dat deze de gevangenen zal vrijlaten en de politieke crisis zal oplossen. Bij de eerste stemming in januari stemde Junts nog tegen.

Wat is een amnestiewet?

Een amnestiewet is een wetsvoorstel dat amnestie verleent aan personen die bepaalde misdrijven hebben begaan. Deze wetten worden vaak uitgevaardigd na periodes van politieke onrust of conflict, en ze zijn bedoeld om het land te helpen verenigen na een periode van verdeeldheid.

Er zijn in Spanje slechts een handvol amnestiewetten geweest. De eerste werd uitgevaardigd in 1870, na de verdrijving van koningin Isabella II. Deze wet verleende gratie aan degenen die tegen de regering in opstand waren gekomen. De meest recente amnestiewet werd uitgevaardigd in 1977, na de dood van dictator Francisco Franco. Deze wet verleende gratie aan degenen die politieke misdrijven hadden begaan tijdens de dictatuur.

Verschil amnestie en gratie

Amnestie en gratie zijn beide juridische termen die te maken hebben met het kwijtschelden van straf, maar ze verschillen in essentie. Amnestie is een algemene kwijtschelding van straf voor een groep mensen of voor bepaalde overtredingen, vaak gebruikt als een vorm van nationale verzoening of om politieke redenen.

Gratie daarentegen is een individuele beslissing waarbij een autoriteit, zoals een president of koning, de straf van een specifieke persoon vermindert of kwijtscheldt, meestal om humanitaire redenen of vanwege bijzondere omstandigheden.

Kortom, amnestie heeft betrekking op groepen of categorieën overtreders, terwijl gratie gericht is op individuen.