MADRID – 10 jaar geleden op 15 mei 2011 startte een van Spanje’s langstdurende en belangrijkste protesten op het Puerta del Sol plein in de hoofdstad van Spanje Madri: El Movimiento 15-M. Uit die tijd ontstond onder andere de politieke beweging en partij Podemos maar het hele protest was meer een spontane actie van de ‘verontwaardigden’ van Spanje, veelal jongeren die het helemaal gehad hadden met de politiek en de sociale situatie in het land. 

De 15 mei-beweging of ‘Movimiento 15-M’ van de ‘Indignados’ is een spontane Spaanse en later ook een internationale protest- en actiebeweging. Deze ontstond in Spanje in mei 2011 en was een reactie tegen het kapitalisme, de economische situatie en de handelwijze van banken en beleggers. 

‘Indignados’ is Spaans voor ‘verontwaardigden‘. Deze burgerbeweging vormde zich in Spanje in het voorjaar van 2011 met protesten om de participatieve democratie te bevorderen. Op 15 mei kwamen de ‘verontwaardigden’ massaal op straat. Aan de vooravond van de regionale en lokale verkiezingen protesteerden ze tegen de Europese besparingen, de binnenlandse corruptie en het gebrek aan politieke transparantie. 

De 15 mei-beweging begon met betogingen en de bezetting van het Madrileense plein Puerta Del Sol waar dagelijks volksvergaderingen plaatsvonden en waar een geïmproviseerd tentenkamp werd geplaatst. 

De beweging breidde zich daarna uit naar 50 andere Spaanse steden. Overal werden pleinen bezet en volksvergaderingen gehouden waar wijkbewoners hun grieven konden bekendmaken. De verzuchtingen uit de wijkvergaderingen werden overhandigd aan het parlement.

Net zoals bij de later in 2011 ontstane beweging Occupy Wall Street in New York (VS) duidt de snelle groei van dit soort volksbewegingen op een gevoel van onbehagen, niet enkel veroorzaakt door de financiële en (Spaanse) economische crisis, maar ook door het wantrouwen jegens de gevestigde politici. 

Deze handhaven volgens aanhangers van de 15-M, als gevolg van verregaande belangenverstrengeling met het multinationale bedrijfsleven en de wantoestanden in de financiële sector, niet langer de waarden van de democratie. 

Binnen deze nieuwe volksbewegingen bestaat de opvatting dat er in de westerse wereld een langzame verhulde teloorgang van de democratie plaatsvindt waarover een kleine groep, de superrijke elite, de regie voert en waar de gewone bevolking het slachtoffer van wordt.

Ook binnen de Spaanse 15 mei-beweging voelen velen zich geïnspireerd door de gebeurtenissen die eerder in 2011 tijdens de Arabische Lente plaatsvonden, vooral door de gebeurtenissen op het Tahrirplein tijdens de Egyptische omwenteling van januari 2011. Dat blijkt onder andere uit de manier waarop de 15-M in veel Spaanse steden actie voert, bijvoorbeeld het langdurig en massaal bezetten van straten en pleinen en het opzetten van kampementen zoals op de Puerta del Sol midden in Madrid of Plaça de Catalunya in Barcelona.

Manifest

In haar manifest verklaart de Movimiento 15 met de leuze “Democracia real YA!” (Echte democratie NU!) een democratische beweging te zijn van en voor de gewone mensen. Mensen die zich niet (meer) vertegenwoordigd voelen door de gevestigde politiek, waartegen een diep wantrouwen wordt gevoeld. In het manifest staat daarover onder meer geschreven:

We zijn gewone mensen. We zijn zoals jij: mensen die elke ochtend opstaan om te studeren, te werken of een baan te zoeken, mensen met familie en vrienden. Mensen die elke dag hard werken voor brood op de plank en een betere toekomst voor onze naasten.

Sommigen onder ons zien zichzelf als progressief, anderen meer als conservatief. Sommigen zijn gelovig, anderen niet. Een aantal heeft duidelijke ideologische overtuigingen, anderen zijn apolitiek… 

Maar allemaal maken we ons zorgen en zijn we verontwaardigd over de politieke, economische en sociale situatie om ons heen. Over de corruptie bij politici, zakenlui, bankiers… Over de weerloosheid van de man en vrouw in de straat.