Een paar dagen geleden nog passeerde de wielerwedstrijd Vuelta a España aan de Pico del Buitre in Teruel. Bij die bergtop ligt het sterrenobservatorium van Javalambre. Weinig mensen weten echter dat dit observatorium bestaat, en al helemaal niet dat het tot de absolute wereldelite behoort.  

In het observatorium van Javalambre is de tweede krachtigste camera ter wereld (wat betreft aantal pixels) gevestigd. De camera is zo sterk dat die miljoenen melkwegstelsels en een ongeziene blik op ons universum toont.

Het nabijgelegen dorp Arcos de las Salinas telt nochtans slechts 117 inwoners. Die mensen wacht de uitdaging de wetenschappers en bezoekers van het centrum goed te ontvangen. Maar waarom koos men nu eigenlijk voor Javalambre?

Het idee gaat al terug tot de jaren 90 van vorige eeuw. Ruimtevaartingenieur Mariano Moles wilde toen al Spanje internationaal op de kaart zetten. Met een team ging hij op zoek naar de beste plaats voor een observatorium. Waar zou de lichtvervuiling minimaal zijn? En op welke plek is het weer voorspelbaar en is er een maximale open hemel?

Toen Moles over de Pico del Buitre hoorde, voegde hij de daad bij het woord en zette hij er met twee collega’s kamp op in een kleine caravan. Ze verwarmden het ding met gas, geen luxe op 1.957 meter boven zeeniveau. De omstandigheden bleken ideaal, alleen was er in 1993 niet genoeg budget voor handen.

Tot Moles in 2007 een telefoontje kreeg. Er was 60 miljoen euro vrijgekomen voor projecten binnen de ruimtevaart. Genoeg om de droom van het observatorium van Javalambre weer uit de kast te halen. In 2014 was het zover. Het observatorium opende de deuren, en met een camera van meer dan 1,2 miljard pixels worden er sindsdien ongeziene beelden gemaakt. Enkel de Pan-STARRS in Hawaï doet het nog beter met 1,4 miljard pixels.

Het observatorium van Javalambre doet ondertussen al jaren een belangrijke bijdrage aan het in kaart brengen van ons heelal. In Arcos de Salinas hebben ze nog steeds slechts een handvol bedden ter beschikking voor bezoekers, maar er worden binnenkort uitbreidingen verwacht.