MADRID – Eind oktober 2019 wist de Socialistische regering van Pedro Sánchez een drie jaar oude verkiezingsbelofte waar te maken door het lichaam van oud-dictator Franco over te plaatsen naar een andere rustplaats om zo de Vallei der Gevallenen om te kunnen toveren tot een burgerlijke begraafplaats met aandacht voor alle doden van beide kanten van en na de Burgeroorlog en het Franco-regime. Na het verplaatsen van Franco werd er al gesproken over een nieuwe wet maar vanwege de corona-crisis moest dat uitgesteld worden.

De PSOE-Unidas-Podemos coalitieregering heeft de plannen ontvouwd en een wetsontwerp bekend gemaakt waarmee Spanje het verleden en dan met name de herinnering aan de Burgeroorlog beter wil regelen. Dat wil de regering-Sánchez doen door de uit 2007 stammende ‘Wet van het Historisch Geheugen’ van de regering-Zapatero aan te passen.

De wet van voormalige premier Zapatero (PSOE) had als doel hommages aan de dictatuur onder Franco op openbare plaatsen zoals straatnamen of monumenten te verwijderen. Na de regering-Zapatero volgde de regering-Rajoy en werd er nagenoeg niets gedaan met de ‘Ley de Memoria Histórica de España’. Rajoy was de premier en partijleider van de Partido Popular (PP), ooit opgericht door een minister van Franco.

Franco Vs Sánchez 

De eerste stap was de verkiezingsbelofte van Pedro Sánchez (PSOE) uit te voeren door de stoffelijke resten van de voormalige dictator Franco weg te halen en te verplaatsen om zo de ‘Valle de los Caídos’ Franco-vrij te maken. 

De bedoeling is dat dit monument omgetoverd wordt tot een burgerlijke begraafplaats waar aandacht zal zijn voor alle gesneuvelden, ongeacht aan welke kant ze vochten of welke politieke kleur ze hadden tijdens en na de Burgeroorlog. 

Daarbij moet ook de huidige en oude naam van ‘Panteón de Hombres Ilustres’ veranderd worden in ‘Panteón de España’ om niet alleen mannelijke slachtoffers maar ook vrouwen te eren.

De regering wil in de nieuwe wet ook op laten nemen dat er duizenden slachtoffers van de dictatuur uit massagraven worden opgegraven en om deze lichamen of wat daarvan over is te vergelijken met DNA-banken om zo de identiteiten van de doden te kunnen achterhalen. 

Verder wil de regering met deze wet de ‘Fundación Franco’ en andere verenigingen of stichtingen die de voormalige dictator Franco eren illegaal laten verklaren. Openbare uitingen en vereringen aan Franco kunnen hoge boetes opleveren van 150.000 euro.