Er is al maanden veel te doen over de zogenaamde ‘sólo-si-es-si’-wet in Spanje. Door een ‘fout’ in de tekst die door rechters (en advocaten) anders geïnterpreteerd kan worden, zijn sinds de invoering van deze wet 104 verkrachters vrijgekomen en werden bij nog eens 978 verkrachters die in de gevangenis vast zitten de straf verminderd. Terwijl de politiek zoekt naar een oplossing om de tekst aan te passen, heeft de Spaanse premier afgelopen weekend voor het eerst zijn excuses aangeboden.

Dat excuus komt in de vooravond van regionale en gemeentelijke verkiezingen op 28 mei dus het moment kan strategisch gekozen zijn. Het is namelijk de oppositie zoals de Partido Popular (PP) die deze wet juist gebruikt tegen de socialistische regeringspartij PSOE tijdens de verkiezingscampagne.

De wet ‘Ley Orgánica de Garantía Intégral de la Libertad Sexual’ die in de volksmond ‘sólo-sí-es-sí’ wet wordt genoemd, moest het paradepaardje worden voor de coalitieregering toen deze in mei 2022 officieel werd aangenomen in het parlement. De ‘alleen-ja-is-ja’-wet moest een einde aan het onderscheid tussen aanranding en seksueel misbruik maken en bracht de definitie van instemming naar het Wetboek van Strafrecht.

Maar een fout in de tekst waardoor de minimumstraf werd verlaagd doordat er geen onderscheid meer wordt gemaakt tussen verkrachting mét of zonder geweld, heeft ervoor gezorgd dat veroordeelden voor verkrachting via de rechters een strafvermindering krijgen of zelfs vrij zijn gekomen. Sinds oktober 2022 gaat het om 978 verkrachters met een strafvermindering en 104 verkrachters die weer vrij rondlopen. 

De wet kwam tot stand na een overeenkomst tussen de coalitiepartners PSOE en Unidas-Podemos. Deze regeringspartners liggen nu met elkaar overhoop omdat de PSOE de tekst zo snel mogelijk wil aanpassen terwijl Unidas-Podemos dat niet zomaar wil doen. Daarom zoekt de PSOE een overeenkomst met de oppositiepartij PP om genoeg stemmen te krijgen om een einde aan de fout in de ‘alleen-ja-is-ja’-wet te krijgen. Dat laatste alleen is al bijzonder te noemen omdat deze twee partijen het meestal niet met elkaar eens zijn.

De oppositieleider van de PP vind echter dat excuses van de Spaanse premier alleen niet genoeg zijn en meent dat er ministers ontslagen moeten worden, of beter nog dat er vervroegde verkiezingen komen die voorlopig gepland staan voor Spanje in december 2023.