Elke week plaatsen we aan de hand van de tips en informatie van de ‘Typisch Spanje’ auteur Frieda Kleinjan een reis door Spanje maar dan op een andere manier. Dat doet de schrijfster door middel van bekende en minder bekende boeken en romans om zo de link tussen het reizen, de cultuur en literatuur te maken tijdens de wekelijkse ‘literaire reisgids van Spanje’, een must voor de lezers die aan ‘literair toerisme’ willen doen. Via de links in het artikel zijn de boeken meteen te bestellen om zo al aan jouw literaire reis door Spanje te beginnen.

Je zou literair toerisme kunnen omschrijven als een soort cultureel toerisme dat zich heeft ontwikkeld op plekken die verband houden met gebeurtenissen in fictieve teksten. Met andere woorden: het is een nieuw soort cultureel toerisme dat fictie verbindt met de echte wereld. 

Maar wanneer is iemand een literair toerist? Om een paar voorbeelden te noemen: als je na het leven van ‘De kathedraal van de zee’ van Ildefonso Falcones staat te popelen om Barcelona te bezoeken, je wilt rondzwerven in het oude centrum van Oviedo om de schaduwen van ‘La Regenta’ te ontdekken of zó wordt meegesleept door de avonturen van ‘Don Quichot’ dat je wilt weten door welke plekken Miguel de Cervantes werd geïnspireerd dan mag je jezelf met recht een literair reiziger noemen. Het zijn overigens niet alleen Spaanse auteurs wiens sporen aantrekkingskracht uitoefenen. Zo dwalen lezers van ‘The Sun Also Rises’ van Ernest Hemingway door de straten van Pamplona om er de San Fermínfeesten te vieren en is de tocht die Washington Irving in 1829 maakte van Sevilla naar Granada om er de ‘Tales of Alhambra’ te schrijven een van de populairste routes van Andalusië.

Door de fictieve succesverhalen van onder meer Carlos Ruiz Zafón, Eva García Saénz de Urturi, Ildefonso Falcones, Dolores Redondo, neemt dit soort toerisme een steeds grotere plaats in. Lezers zijn op zoek naar een echte connectie met het boek dat hen enthousiast heeft gemaakt. Met eigen ogen willen ze de plekken ontdekken waarvan ze zich bij het lezen een voorstelling hebben gemaakt, de geur ruiken zoals die beschreven staat of mens ontmoeten die net zo aardig zijn als wordt verteld. 

Barcelona, de stad der letteren

Als we het over literaire steden in Spanje hebben neemt Barcelona zonder enige twijfel een prominente plaats in. Een jaar nadat Granada door de UNESCO werd verkozen tot City of Literature, Cultuurstad, kreeg in 2015 de Catalaanse hoofdstad deze toekenning. Dat heeft geleid tot nieuwe activiteiten, projecten en informatief materiaal zoals de prachtige literaire kaart van Barcelona.   

In de loop van de geschiedenis hebben talloze schrijvers er hun verhaal gesitueerd. Veel van deze romans zijn grote klassiekers geworden en zelfs bestsellers. Wie de literaire schatten wil ontdekken, in de hoeken en straten van de ‘Ciudad Condal’ neemt de boeken ter hand van fenomenen als Juan Marsé, Carmen Laforet, Ildefonso Falcones, Mercé Rodoreda, Carlos Ruiz Zafón of Eduardo Mendoza.

Carmen Laforet: ‘Nada’

In het voorwoord van Nada schrijft de Peruaan Mario Vargas Llosa, winnaar van de Nobelprijs 2010: ‘Carmen Laforet vertelt het verhaal met een proza dat varieert van ijskoud tot vlammend, waarin wat wordt verzwegen belangrijker is dan wat wordt gezegd, en waardoor de lezer wordt gevangen in een onbeschrijflijke beklemming, van het begin tot het eind van de roman.’

De debuutroman van Carmen Laforet (1921-2004) is begin deze eeuw internationaal herontdekt. In een book review van The New York Times staat dat haar beschrijving van het Barcelona van de jaren veertig niets aan kracht heeft ingeboet. In Spanje heeft ‘Nada’ een ereplek in de literaire canon. KLIK HIER om dit boek te bestellen.

De hoofdpersoon is gebaseerd op de 18-jarige Andrea die vlak na de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) naar Barcelona vertrekt om te gaan studeren. Ze trekt in bij enkele familieleden: oma, tantes en ooms, die in de Calle Aribau wonen. In haar herinnering is het een luxueus huis, maar de oorlog heeft er een verpauperde plek van gemaakt die wordt bevolkt door verbitterde en verdwaasde figuren: een ‘nada’, een niets waarin ze zich staande moet zien te houden. Ondanks haar aangetaste illusies weet ze door de innige vriendschap met medestudente Ena de moeilijke situatie in de Calle Aribau het hoofd te bieden.

De tekst is doordrenkt van plekken waar Andrea liep: de patio van de Universiteit waar ze vaak met Ena afsprak; de brede Vía Layetana waar ze omhoog keek naar het hoge gebouw waar haar vriendin woonde; de lange Calle Muntaner die ze in de hitte afliep; de apsis van de Kathedraal waar ze de lichtjes zag dansen; de Calle Aribau waar haar familie woonde en waar achter de onverlichte balkons wanhopige zielen hun dagen sleten.

KLIK HIER om dit boek te bestellen. Carmen Laforet, Nada, MKW uitgevers (2012), uitgeverij Orlando (2020), vertaling Fenny Ebels.

‘Typisch Spanje’
Het boek ‘Typisch Spanje rondgang door een eigenzinnig land’ geschreven en samengesteld door Frieda Kleinjan, is een bundel met fascinerende verhalen over uiteenlopende onderwerpen: architectuur, beeldende kunst, literatuur, sport, film, natuur, muziek, tradities… Al die verschillende cultuuruitingen vormen de identiteit van Spanje, leggen de ziel ervan bloot, tonen het land in al haar schakeringen. Voor elke Spanjeliefhebber valt er iets nieuws te ontdekken. KLIK HIER om dit boek te bestellen.

De hierboven vermelde boeken en/of producten zijn onderdeel van een affiliatie programma. Dat wil zeggen dat als je besluit iets te bestellen en uiteindelijk te kopen via de links die wij plaatsen, wij daar een klein percentage van krijgen als commissie. Daar merk jij als koper helemaal niets van want dat rekent de verkoper met ons af. Bedankt voor het bestellen en kopen via ons artikel, dat stellen wij zeer op prijs. Veel plezier ermee!