MADRID – Op het moment van schrijven heeft het Canarische Eiland La Palma te maken met de eerste vulkaanuitbarsting in 50 jaar tijd. De laatste keer dat er op land een uitbarsting van een vulkaan plaatsvond was ook op La Palma in 1971 terwijl het buureiland El Hierro 10 jaar geleden in 2011 te maken had met een onderzeese uitbarsting. Maar hoeveel vulkaanuitbarstingen heeft Spanje de afgelopen 500 jaar gehad?

Spanje heeft sinds de 15e eeuw een totaal van 16 vulkaanuitbarstingen gehad maar daarvoor hebben er gedurende miljoenen jaren vulkanische activiteiten plaatsgevonden op het Spaanse vasteland en met name bij de Canarische Eilanden. Hieronder een overzicht van de uitbarstingen die in Spanje hebben plaatsgevonden de laatste eeuwen.

Spanje heeft diverse regio’s op het vasteland maar met name op en rondom de Canarische Eilanden waar vulkanische activiteiten worden waargenomen. Weliswaar is de El Teide op Tenerife niet alleen de hoogste berg van Spanje met zijn 3.718 meter hoogte maar ook de hoogste vulkaan die voor het laatst tot uitbarsting kwam zo’n 1.250 jaar geleden.

De meeste vulkanische activiteiten vinden plaats op en rond de Canarische Eilanden die miljoenen jaren geleden geheel gevormd zijn door vulkaanuitbarstingen. Buiten deze archipel in de Atlantische Oceaan zijn er ook vulkanische activiteiten in de regio la Garrotxa in Girona (Catalonië), Cabo de Gata (Almería), Cofrentes (Valencia), de Columbretes eilanden (Castellón) en Campos de Calatrava (Ciudad Real).

Sinds dat men begonnen is met het bijhouden van waarnemingen en gebeurtenissen op geologisch vlak binnen Spanje, zijn er volgens het Instituto Geográfico Nacional (IGN) sinds de vijftiende eeuw 16 vulkaanuitbarstingen geweest in Spanje. De laatste vond slechts 7 jaar geleden plaats bij het Canarische eiland El Hierro. De laatste vulkaanuitbarsting vond plaats op 19 september 2021 op La Palma.

Vulkaanuitbarstingen

Op 19 september 2021 is op het Canarische Eiland La Palma de Cumbre Vieja-vulkaan tot uitbarsting gekomen. Het is de eerste keer sinds 1971 (50 jaar) dat er een vulkaanuitbarsting aan land plaatsvindt in Spanje. De uitbarsting volgde na een week van tienduizenden kleine en grotere aardbevingen rondom de vulkaan, een van de actiefste van de Canarische Eilanden.

Op 10 oktober 2011 barstte de vulkaan Tagoro uit onder de zee voor de kust van het Canarische eiland El Hierro. Deze vulkanische uitbarsting vond geheel plaats onder zee waar de uitbarsting gedurende zes maanden plaats heeft gevonden op 400 meter diepte. Op het eiland El Hierro heeft men officieel nooit een uitbarsting geregistreerd al zijn er verhalen dat in 1793 de vulkaan Lomo Negro tot uitbarsting kwam.

De laatste beving voor die van 2011 vond plaats op 29 oktober 1971 toen de vulkaan Teneguía op het Canarische eiland La Palma tot uitbarsten kwam. Hierbij kwam een persoon te overlijden door inademing van vrijgekomen gas.

In het jaar 1949, tussen 24 juni en 30 juli, kwamen de vulkanen Nambroque, Duraznero en Llano del Banco op het Canarische eiland La Palma tot uitbarsting. De uitbarsting vernielde landbouwvelden maar de aardbevingen die gepaard gingen met de vulkaanuitbarstingen zorgden voor vernielingen aan woningen.

Tussen 18 en 27 november 1909 kwam de vulkaan Chinyero op het Canarische eiland Tenerife tot uitbarsting. Er zijn geen meldingen van schade of gewonden maar het was wel de eerste vulkaanuitbarsting waar foto’s van gemaakt werden, althans in Spanje.

Tussen de jaren 1730 en 1736 vonden er op het Canarische eiland Lanzarote bij de vulkaan Timanfaya diverse uitbarstingen plaats waardoor veel woningen en landbouwvelden verwoest werden.

Tussen 5 mei en 13 juni 1706 had Tenerife opnieuw te maken met de uitbarsting van de Arenas Negras vulkaan waardoor de haven van Garachico compleet verwoest werd.

Begin 1705 zorgden diverse aardbevingen voor de uitbarsting van de vulkaan Sietefuentes op Tenerife waarbij buiten veel schade en vernielingen ook 16 personen om het leven kwamen. Na de grote uitbarsting kwamen ook de kleinere Fasnia en Arafo vulkanen tot uitbarsting.

Tussen 12 november 1667 en 21 januari 1678 kwam de vulkaan San Antonio op het Canarische eiland La Palma tot uitbarsting waarbij er vier personen om het leven kwamen en er veel vernielingen plaats vonden.

De eerste vulkaanuitbarstingen die door het  Instituto Geográfico Nacional werden geregistreerd vonden plaats op het Canarische eiland La Palma toen de vulkaan Tacande of Montaña Quemada tot uitbarsting kwam tussen 1430 en 1440 (de datum is niet helemaal bekend).

Daarvoor vond er op 24 of 25 augustus 1492 een vulkaanuitbarsting plaats op de Canarische Eilanden, iets waar de ontdekkingsreiziger Christopher Columbus over schrijft in zijn dagboek. Het is niet bekend op welk eiland en op welke datum precies.