MADRID – Alles wijst erop dat komende donderdag 24 oktober om 10.30 uur Franco verplaatst zal worden naar zijn nieuwe rustplaats op de begraafplaats Mingorrubio (Madrid) waar ook zijn vrouw Carmen Polo ligt begraven. De oud dictator zal na 44 jaar een nieuwe rustplaats krijgen waarmee een oude wens van de PSOE partij en veel Spanjaarden in vervulling is gegaan terwijl een ander deel zeer teleurgesteld en kwaad is.
De Valle de los Caidos is door de politie voor iedereen afgesloten en niemand mag naar binnen. Op zondag zijn er bouwmachines aangekomen die tot en met donderdag de werkzaamheden zullen gaan uitvoeren om de kist met daarin de gemummificeerde oud dictator Francisco Franco weg te halen en daarna waarschijnlijk via een helikopter te verplaatsen naar zijn nieuwe rustplaats.
Franco werd op 23 november 1975 begraven in een door hemzelf gebouwde Vallei van de Gevallenen in de nabijheid van Madrid. Franco gaf opdracht tot de bouw maar het monument werd gebouwd door 20.000 oorlogsgevangen en er werden duizenden mensen zonder medeweten van de familie begraven, overledenen van beide kanten na de Spaanse burgeroorlog.
Een stukje geschiedenis
Met de bouw van de Valle de los Caidos werd begonnen in 1940 een jaar na het einde van de burgeroorlog als herinnering aan “nuestra gloriosa cruzada” ofwel “onze glorieuze kruistocht”. Het moest een monument worden ter ere van de slachtoffers van de burgeroorlog, van beide kanten (mits katholiek). Er werden 33.833 mensen begraven in het monument. Ook oud dictator Franco had een plaats voor hemzelf gereserveerd om zo van het monument zijn mausoleum te maken.
In 1941 werd met de bouw begonnen; het geheel kwam gereed in 1959. In de rotsen werd een gigantische kerkruimte uitgehouwen, in totaal 260 meter lang en 22 meter breed. 200.000 ton graniet werd uitgehakt en met dynamiet opgeblazen om deze ruimte te creëren. Op de berg staat een kruis van 150 meter hoog. 20.000 politieke gevangenen hebben aan het monument gewerkt.
De omstandigheden van de bouw, het al of niet inzetten van dwangarbeiders en hun aantal, de arbeidsomstandigheden voor de gevangenen, het aantal verongelukte arbeiders blijven tot op heden een hevig strijdpunt. De meeste publicaties zijn sterk ideologisch gekleurd en de getallen lopen sterk uiteen, afhankelijk van het kamp van de schrijver of commentator.
Het hedendaagse Spanje, dat met de Ley de la Memoria Histórica uit 2006 (de Ley 52/2007, afgesloten op 26 december 2007) beslist heeft alle monumenten en straatnamen ter ere van prominenten uit de tijd van dictatuur uit het straatbeeld te verwijderen zit met dit monument voor het nationaal katholicisme in de maag.
Enerzijds wil de wet ertoe bijdragen dat de honderdduizenden doden die overal in anonieme massagraven begraven liggen geïnventariseerd en geïdentificeerd worden en anderzijds wil ze afrekenen met dit pijnlijke verleden. In tegenstelling tot andere dictaturen (nazi-Duitsland, Argentinië, Zuid-Afrika) was er in Spanje nooit een Commissie van de Waarheid opgericht om de misdaden van het regime te beschrijven.