BARCELONA – Het Catalaanse landschap staat op het punt zich te ontdoen van één van zijn meest gehate elementen: de ‘peajes’ ofwel tolwegen. Op 31 augustus 2021 eindigen de concessies over een paar van de belangrijkste snelwegen. Dat betekent dat op de ochtend van 1 september plots 3 op de 4 tolwegen tolvrij worden en de poorten gratis openen voor het verkeer.

Onder de snelwegen die gratis worden zijn enkele die grote delen van het land doorkruisen, zoals de AP-2 tussen El Vendrell en Zaragoza en de AP-7 tussen de Spaanse grensovergang La Jonquera en Salou/Tarragona. Beide snelwegen vallen onder de verantwoordelijkheid van de Spaanse staat. Er zijn ook twee snelwegen van de Catalaanse Generalitat die gratis worden: de C-32 in Maresme (Montgat – Palafolls) en de C-33 tussen Barcelona en Vallés.

In totaal komt maar liefst 415 kilometer snelweg tolvrij. Er blijft nog 130 kilometer over op het Zuidelijke traject van de C-32, de tunnels van Garraf, van Cadí en van Vallvidrera en de C-16. Daar duren de concessies nog tot het eind van het decennium.

Hoe lang de snelwegen gratis blijven, is nog maar zeer de vraag. Deze fase luidt het begin in van een nog onzekere transitie naar een nieuw model. Het onderhouden van een snelweg kost namelijk jaarlijks tussen de 50.000 en 100.000 Euro per kilometer. Nu al is er geld te kort voor dat onderhoud. Een oplossing zal dus snel op tafel moeten komen.

De overheden zijn het er over eens dat de kosten moeten gedeeld worden met de weggebruikers. Maar de impopulariteit van tolheffingen eist wel een heropening van het debat. 

Een van de meest waarschijnlijke opties die vrij eenvoudig zou kunnen worden ingevoerd is die van het vignet, zoals dat ook gebruikt wordt in landen als Oostenrijk of Zwitserland. Daar betalen de bestuurders een bedrag voor een sticker gelijkaardig aan die van de ITV (Spaanse technische controle) waarmee ze het hele jaar op alle nationale snelwegen kunnen circuleren. De Generalitat berekende in 2017 dat zoiets in Spanje tussen de 60 en 110 euro per jaar zou kunnen kosten.

De Spaanse regering stuurt echter aan op een systeem van betaling per gebruik. Gelijkaardig aan de péages dus, maar dan met een andere look. De discussie is duidelijk nog niet gesloten, maar de tijd dringt wel vooraleer het financiële gat in de autosnelwegen nog groter wordt.