Op zaterdag 23 september (2023) om 08.50 uur begint de astronomische herfst in Spanje en het Noordelijk Halfrond. Deze periode van het jaar duurt 89 dagen en 21 uur tot vrijdag 22 december wanneer de winter officieel begint. Terwijl voor de weerkundigen de herfst op 1 september is begonnen, is dat voor de rest dus op 23 september.
Rond 23 september staat de zon precies boven de evenaar waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duurt. Daarom begint de herfst meestal op 22 of 23 september. Volgens de klimatologische indeling is de herfst al op 1 september begonnen en duurt het seizoen tot en met 30 november, wanneer op 1 december de klimatologische winter begint.
De herfst of het najaar is een van de vier seizoenen (lente, zomer, herfst en winter). In gematigde klimaatzones verliezen de meeste loofbomen en ook andere planten hun bladeren en veranderen deze van kleur. In de herfst wordt het normaal gesproken kouder dan in de zomer, hoewel er periodes met warmte kunnen optreden, de zogenaamde nazomer.
Betekenis
In het Spaans heet de herfst ‘otoño’ die volgt op de zomer of ‘verano’ en voor de winter of ‘invierno’. Het woord zelf stamt af van het Latijnse ‘autumnus’ dat verwijst naar het tweede gras of hooi geproduceerd door de weiden in dit seizoen. De herfst is de tijd van oogsten en de oogst van onder andere zonnebloemen, maïs, druiven etc.
Het Nederlandse woord ‘herfst’ is afgeleid van het Oudnederlandse ‘heruist’, dat uiteindelijk uit het gereconstrueerde Proto-Germaanse ‘harbusta’ is ontstaan. Daarmee is het Engelse woord ‘harvest’ (oogst) een cognaat. De exacte oorspronkelijke betekenis van ‘harbusta’ is echter niet bekend.
Twee herfstperiodes
Eigenlijk zijn er dus twee herfstperiodes, een meteorologische of klimatologische herfst en een astronomische herfst. De klimatologische herfst is reeds op 1 september begonnen en eindigt op 30 november terwijl de astronomische herfst officieel op 23 september begint en eindigt op 21 of 22 december.
In 1730 werd besloten om voor de meteorologie hele maanden te nemen want dat was makkelijker. De herfst die de meeste mensen vieren is de astronomische herfst waarbij de dag en de nacht even lang zijn (op 23 september).