De calima (woestijnzand) zal deze week opnieuw de Canarische Eilanden bereiken. De calima komt vanuit de Sahara en zal vanaf dinsdag de Spaanse archipel binnendringen. Naar verwachting zal de calima tenminste tot het weekend aanhouden.

Dinsdag zal de wind draaien naar het oosten en zuidoosten, waardoor zanddeeltjes vanuit de Sahara woestijn worden meegevoerd naar de Canarische Eilanden. Dit op de eilanden bekende weerfenomeen zal beginnen op de meest oostelijke eilanden en zich verspreiden over de andere eilanden. Woensdag en donderdag zal de concentratie calima naar verwachting verder toenemen.

Donderdag zou de dag van de week met de hoogste concentratie calima op de Canarische Eilanden kunnen zijn. De hoogste concentraties worden verwacht in het zuiden van de eilanden met de hoogste bergen. Vrijdag zou er een hogere concentratie kunnen zijn op de meest westelijke eilanden.

Oorsprong calima

De calima ontstaat in de atmosfeer en wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van heel kleine vaste deeltjes die in suspensie blijven. Er zijn er genoeg van om de lucht een ondoorzichtig uiterlijk te geven. Dit zorgt voor een troebele omgeving en draagt bij aan de geeloranje kleuring van de schemering.

Specifieke wind- en weersomstandigheden zorgen ervoor dat zanddeeltjes vanuit de Sahara worden meegevoerd richting de Canarische Eilanden, op ongeveer 100 kilometer afstand. Bij oosten- en zuidoostenwind kan deze oversteek gemaakt worden.

De calima is een jaarlijks terugkerend verschijnsel voor de Canarische Eilanden. Vooral in de lente en zomer komen de juiste omstandigheden vaak voor, waardoor de kans op calima toeneemt. Het kan echter het hele jaar optreden.

Hoe lang calima?

Normaal gesproken duren episoden van calima slechts een paar dagen. De calima verdwijnt wanneer er een verandering van luchtstromen optreedt, veroorzaakt door wind en/of regen. Dit helpt de deeltjes in suspensie te verspreiden.

In dit geval wordt verwacht dat de calima tenminste tot het weekend aanhoudt op de Canarische Eilanden. Vanaf zondag zouden de passaatwinden weer de overhand kunnen krijgen en de calima helemaal kunnen wegdrijven.

Het precieze verloop van een calima-episode is lastig te voorspellen. Plotselinge veranderingen in de wind kunnen de concentratie deeltjes snel doen toenemen of afnemen. De voorspellingen zijn een schatting, maar onverwachte wendingen blijven mogelijk.

Invloed calima op de gezondheid?

Langdurige inademing van deze deeltjes in de lucht is schadelijk voor de gezondheid. De belangrijkste symptomen die kunnen optreden, zijn gerelateerd aan luchtwegaandoeningen en irritatie van de slijmvliezen: een verstopte neus, jeukende ogen en aanhoudende hoest.

Als de calima persistent is en in hoge dichtheden voorkomt, kunnen zelfs benauwdheid (ernstige ademhalingsmoeilijkheden), pijn op de borst en astma optreden. Dit geldt vooral voor mensen met allergieën of andere luchtwegaandoeningen.

Mensen met COPD, astma of hooikoorts kunnen erg veel last krijgen van de calima. De kleine deeltjes prikkelen de luchtwegen, waardoor bestaande aandoeningen worden verergerd. Extra medicatie kan nodig zijn.

Langdurige blootstelling aan de fijnstofdeeltjes in de calima kan op de lange termijn de kans op hart- en vaatziekten en luchtwegaandoeningen zoals COPD vergroten. Dit geldt vooral voor ouderen, kinderen en mensen met een zwakke gezondheid.

De zwevende deeltjes in de lucht kunnen ook irritatie van de ogen en huid veroorzaken. Symptomen zijn een branderig geel, roodheid, jeuk en tranende ogen. Dit kan met name contactlensdragers veel hinder opleveren.

Bij sommige mensen leidt de calima tot allergische reacties zoals niezen, een loopneus en uitslag. Dit komt doordat stoffen van woestijngewassen meekomen met het stof, waarvoor mensen allergisch kunnen zijn.

Tips ter preventie

Het advies is om tijdens calima binnen te blijven en ramen en deuren gesloten te houden. Ga niet onnodig de straat op. Draag een mondkapje buitenshuis en gebruik oogdruppels bij irritatie. Beperk inspanningen die de luchtwegen belasten.