MADRID – Spanje is al jaren wereldleider en leider binnen Europa wat betreft orgaandonaties en ook in 2021 is het aantal orgaandonaties en transplantaties gestegen ten opzichte van 2020 toen dat vanwege de corona-pandemie voor het eerst in jaren daalde. Spanje heeft per miljoen inwoners 40,2 orgaandonateurs terwijl er 101 transplantaties per miljoen inwoners werden uitgevoerd (p.m.p.) in 2021.

Spanje is wat betreft orgaandonaties en transplantaties altijd al een referentie geweest met elk jaar weer stijgende cijfers tot een maximum van 49 p.m.p. in 2019. Maar in 2020 daalde dit voor het eerst vanwege de corona-pandemie naar 37,4 p.m.p. In 2021 is dat echter weer met 7% gestegen naar 40,2 p.m.p. wat meer is dan de 38 in de Verenigde Staten, 23,2 in Frankrijk, 21,5 in Italië, 19,5 in Canada en het Europese gemiddelde van 18,4.

In Spanje nam het aantal levende en overleden donoren toe in 2021. Er waren vorig jaar in totaal 2.229 orgaandonoren waardoor 4.781 transplantaties konden worden uitgevoerd. Daarvan waren 2.950 niertransplantaties, 1.078 lever-, 362 long-, 302 hart-, 82 alvleesklier- en 7 intestinale transplantaties, aldus de balans van de Organización Nacional de Trasplantes (PDF).

In 2021 was de belangrijkste doodsoorzaak van de 1.905 overleden orgaandonateurs een beroerte met 61% terwijl het aantal orgaandonaties na een verkeersongeval zeer laag was met slechts 4,7% en het percentage bij andere ongevallen die niet met het verkeer te maken iets steeg naar 9,6%. Meer dan de helft van de mensen die hun organen hebben gedoneerd (53,7%) is ouder dan 60 jaar, iets meer dan een kwart (27,5%) is ouder dan 70 en 3,8% is ouder dan 80 jaar, een lager percentage dan in voorgaande jaren. 17% van de mensen weigerde een orgaan te doneren.

Wat betreft de autonome regio’s staat Cantabrië bovenaan met 72,4 transplantaties per miljoen inwoners (p.m.p.) gevolgd door Navarra met 62,1, Murcia met 52,3, Asturië met 51,5, Baskenland met 50,7 en de Valencia regio met 50,3 p.m.p. Op de Balearen was het p.m.p. 46,2 gevolgd door Extremadura met 45,7, Canarische Eilanden met 44,7, Galicië met 41,6, Castilië en León met 41,2, Andalusië met 39,6, Catalonië met 37,1, Castilla-La Mancha met 31,4, Aragón met 29,5, Madrid regio met 27,1 en La Rioja met 22,6 p.m.p.

Ondanks de stijging is er nog steeds een groot aantal patiënten op de wachtlijst die wachten op een orgaan want op 31 december waren dat 4.762 personen, vergelijkbaar met de 4.794 in 2020. Opvallend is echter de daling van de lijst met kinderen want dit jaar kwamen er 92 kinderen bij vergeleken met 66 in 2021.

Het orgaandonor en transplantatie succes in Spanje is mede te danken aan het opt-outsysteem of een ja-tenzij donorsysteem waarbij iedereen automatisch orgaandonor is tenzij je aangeeft geen donor te willen zijn. Dat succesvolle systeem is ook ingevoerd in andere landen zoals Kroatië, België, Frankrijk, Finland, Zweden, Portugal, Oostenrijk en Italië.