De internationale spanningen zijn toegenomen na de aanslagen in Moskou, opgeëist door Islamitische Staat (ISIS). Frankrijk heeft het hoogste niveau van terroristische alertheid afgekondigd, gezien de dreiging en met de Olympische Spelen in Parijs voor de deur. Spanje handhaaft momenteel niveau 4 (van 5) van het antiterrorismeplan, maar het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft aangekondigd dat preventiemaatregelen zullen worden versterkt vanwege de Semana Santa. Er zijn nog geen nieuwe reacties gepubliceerd op de aanslagen in Moskou.

Het verhoogde niveau 4 van beveiliging betekent dat de veiligheid in het hele land op het op een na hoogste niveau wordt versterkt. Dit niveau is onder het allerhoogste niveau waar Spanje sinds 2015 op blijft, wat inhoudt dat er strenge maatregelen worden genomen om de veiligheidsmaatregelen te versterken en de controle- en monitoringcapaciteiten van de veiligheidsdiensten te verbeteren.

Het Spaanse Antiterrorismeplan omvat diverse preventieve acties tegen terroristische dreigingen. Volgens de website van het ministerie van Binnenlandse Zaken maakt het vaststellen van antiterrorismeniveaus deel uit van het Plan voor Antiterrorismepreventie en -bescherming. Het plan fungeert als een mechanisme om risico’s te detecteren, volgen, analyseren en evalueren, met als doel aanslagen te voorkomen.

Een van de mechanismen waarop het Antiterrorismeplan is gestructureerd, is een schaal van waarschuwingsniveaus, een index die het risico en de te nemen maatregelen in geval van terroristische dreiging evalueert. Er zijn vijf niveaus: Nivel 1: bajo (laag) Nivel 2: moderado (gematigd) Nivel 3: medio (gemiddeld) Nivel 4: alto (hoog) Nivel 5: muy alto (zeer hoog).

Verhoogde staat van paraatheid

Spanje bevindt zich sinds 2015 op het vierde van de vijf niveaus van terroristische dreiging. Dit verhoogde niveau van paraatheid werd ingesteld na de aanslagen in Parijs in november 2015, waarbij 130 mensen om het leven kwamen. De overheid besloot destijds het dreigingsniveau op te schroeven uit voorzorg, gezien de dreiging van jihadistische groeperingen in Europa.

Op dit niveau worden extra veiligheidsmaatregelen genomen, zoals versterkte controles, meer zichtbare aanwezigheid van veiligheidstroepen op strategische locaties en verhoging van de staat van paraatheid van de hulpdiensten.

Voorbeelden van maatregelen

Enkele concrete maatregelen die op dit niveau worden genomen, zijn onder meer:

• Versterkte bewaking en controles op luchthavens, treinstations, metrostations en andere drukke openbare ruimtes.
• Tijdelijke afsluitingen en controles van straten en toegangswegen bij evenementen met veel publiek.
• Plaatsing van wegversperringen, paaltjes en andere fysieke barrières om aanvallen met voertuigen te voorkomen.
• Verhoogde staat van paraatheid van de hulpdiensten, met extra personeel en middelen beschikbaar.
• Uitwisseling van inlichtingen en nauwere samenwerking met andere Europese veiligheidsdiensten.

Hoewel de regering het dreigingsniveau niet verder heeft verhoogd na de recente aanslagen in Moskou, kan niet worden uitgesloten dat extra maatregelen worden genomen als de situatie daar aanleiding toe geeft.