De afgelopen decennia is het aantal oudere paren dat samenleeft aanzienlijk toegenomen. Dit blijkt uit de recentste cijfers van het rapport over het profiel van ouderen van 2023 van de CSIC (Consejo Superior de Investigaciones Científicas). Het percentage huishoudens van paren ouder dan 65 jaar zonder andere huisgenoten is voor mannen gestegen van ongeveer 48% in 2010 naar circa 51% in 2022. Voor vrouwen steeg dit percentage van 30% in 2010 naar 34,5% in 2022.

Deze toename is het gevolg van veranderingen in de levensverwachting in Spanje. Dit brengt nieuwe samenlevingsvormen, huwelijkse staten en zelfs verdeling van zorgtaken met zich mee.  Het komt vooral door de toename van de levensverwachting van oudere mannen. Dit was te voorspellen, omdat we dit ook zien in andere landen die een sterkere daling van de sterftecijfers hebben doorgemaakt. Naar verwachting zal deze vorm van samenleving toenemen en gevolgen hebben voor de herverdeling van zorgtaken binnen het huishouden, waarbij mannen een grotere rol krijgen.

Paren blijven langer bij elkaar, niet omdat er geen scheidingen zijn (die zijn er wel en zullen toenemen) maar omdat mannen meer jaren leven dan vroeger en daarmee de hogere levensverwachting van vrouwen benaderen. Ook trouwen partners steeds meer op dezelfde leeftijd, terwijl vroeger vrouwen met oudere mannen trouwden. Dit betekent dat weduwschap veel later intreedt, wat resulteert in een langere overleving van de partner.

Het CSIC-rapport bevestigt de verandering in burgerlijke staat tussen 1970 en 2022. Hierbij verliezen alleenstaanden en weduwen terrein ten gunste van gehuwden en in mindere mate gescheidenen. Dit komt door de daling van de sterftecijfers onder mannen, zowel voor als tijdens de ouderdom. In 2022 was 60% van de ouderen getrouwd (76% van de mannen, 49% van de vrouwen) en 26% weduwe (11,5% respectievelijk 38%).

Ondanks deze ontwikkelingen blijft weduwschap de meest voorkomende burgerlijke staat voor vrouwen vanaf 77 jaar, terwijl voor mannen tot 92 jaar getrouwd zijn de norm is. Hieruit volgt dat mannen een grotere kans hebben om te overlijden als gehuwde, en vrouwen als weduwe. Zes op de tien van de overleden mannen was getrouwd op het moment van overlijden, tegenover slechts twee op de tien van de vrouwen. Het gevolg is dat het percentage eenpersoonshuishoudens groter is onder vrouwen dan onder mannen. Voor mannen van 65 jaar en ouder is samenleven met een partner zonder anderen de meest voorkomende woonsituatie.

Volgens het onderzoek zijn er in Spanje ongeveer 638.000 mensen die zorg verlenen aan afhankelijke personen ouder dan 70 jaar of anderen binnen het huishouden. Daarnaast zijn er 920.000 mensen die dit buitenshuis doen. Vrouwen nemen het leeuwendeel van deze taken op zich, met name vrouwen tussen de 50 en 59 jaar. Maar deze rollen zijn aan het veranderen met nieuwe generaties werkende vrouwen. Het aandeel mannen dat zorgtaken op zich neemt, groeit.