De klimaatverandering is niet te stoppen. We weten het al decennia en toch hebben economische belangen en politieke bureaucratie de klimaatnoodtoestand opzijgeschoven. Ondertussen is de zeespiegel sinds 1880 met 23 centimeter gestegen en verzekeren VN-experts dat het blijft stijgen. NASA schat dat de stijging van de oceaan in de komende 30 jaar gelijk zou kunnen zijn aan de totale stijging die we de afgelopen 100 jaar hebben waargenomen. Hoe zal de zeespiegelstijging eruitzien in Spanje en welke gebieden hebben een risico te verdwijnen door het stijgende water?

Steeds meer studies proberen te achterhalen welk lot Spanje te wachten staat als gevolg van de stijgende zeespiegel. In 2023 stelde de Mediterrane Klimaatveranderingsgroep (GCC) van het Spaans Instituut voor Oceanografie (IEO-CSIC), in samenwerking met het Mediterraan Instituut voor Geavanceerde Studies (IMEDEA), vast dat aan de Spaanse kust de zeespiegel tussen 1948 en 2019 met 1,6 millimeter per jaar steeg, terwijl het tempo waarmee de zeespiegel stijgt sinds dat jaar bijna is verdubbeld naar 2,8 millimeter per jaar.

Bovendien toonde de studie aan dat in alle geanalyseerde regio’s een deel van deze stijging te wijten is aan de opwarming van de wateren, wat de thermische expansie ervan veroorzaakt en het bijbehorende volumeverlies. Er wordt geschat dat in Spanje de grootste stijging zal plaatsvinden in de Atlantische Oceaan, in de Cantabrische zee en in de Alboranzee, waar de wateren opener zijn. De Middellandse Zee en de Golf van Cádiz zouden de minst getroffen gebieden kunnen zijn.

Er wordt geschat dat de stranden van de Valencia regio tussen 3,5 cm en 3 meter breedte zullen verliezen. Terwijl in gebieden van de Canarische Eilanden, de Golf van Cádiz en Galicië 4 tot 4,5 meter van de breedte van hun stranden verloren zal gaan. De stranden aan de Cantabrische kust zijn het slechtst af, aangezien ze tot 6 meter breedte zouden kunnen verliezen door de stijging van de zeespiegel.

Gevolgen langs de Middellandse Zeekust

De regio’s langs de Middellandse Zee zullen waarschijnlijk minder zwaar getroffen worden dan de Atlantische kuststreken, maar desondanks kunnen de gevolgen aanzienlijk zijn. Kustgebieden die bedreigd worden zijn:

• De Ebro-delta (Tarragona, Catalonië) is zeer kwetsbaar voor overstromingen. De riviermonding kan tegen 2100 volledig onder water komen te staan.
• De Valencia regio heeft al te kampen met kusterosie. De stranden dreigen hier 3,5 cm tot 3 meter smaller te worden.
• De kust van Murcia zal ook kusterosie ondervinden. Vooral de lagune Mar Menor is bedreigd.
• Delen van de Costa del Sol in Andalusië kunnen onder water komen te staan. Met name de stranden van Málaga zijn kwetsbaar.

Impact op de Atlantische kust

De Atlantische kust van Spanje zal waarschijnlijk het zwaarst getroffen worden, met grotere gebieden die onder water kunnen komen te staan. Bedreigde gebieden zijn:

• Delen van Galicië zoals de Ría de Arousa kunnen geïnundeerd worden.
• Het Cantabrische gebied, met name de regio’s Asturië en Cantabrië, zijn kwetsbaar door hun lage kustvlaktes.
• De monding van de Guadalquivir in Andalusië loopt risico over te stromen.
• De Canarische Eilanden hebben al te kampen met kusterosie. Vooral de oostelijke eilanden zoals Lanzarote en Fuerteventura zijn bedreigd. De verwachte kustachteruitgang is: Lanzarote (100 m), Fuerteventura (150 m), Gran Canaria (50 m) en Tenerife (30 m)

Consequenties voor eilanden

De eilanden van Spanje zoals de Canarische Eilanden, de Balearen en de steden Ceuta en Melilla in Noord-Afrika zullen ook de impact voelen:

• De Canarische Eilanden hebben al te kampen met ernstige kustachteruitgang. Dit zal versnellen.
• De Balearen zullen erosie en overstromingen ondervinden, vooral op Ibiza en Formentera.
• Ceuta en Melilla zijn kwetsbaar door hun ligging op zeeniveau en hoge bevolkingsdichtheid.

De eilanden zijn sterk afhankelijk van hun stranden voor het toerisme. Kusterosie kan hier een zware economische tol eisen. Bovendien hebben de eilanden beperkte evacuatiemogelijkheden in geval van overstromingen.