Spanje lijkt steeds minder echte winters te krijgen als gevolg van de opwarming van de aarde. De laatste 10 winters waren 8 keer warmer dan normaal en sinds het jaar 2000 waren er 10 winters kouder dan normaal tegenover 12 winters die warmer waren dan normaal. Dit is een omkering van de trend van voor het jaar 2000, toen er juist meer koudere winters waren.

De gegevens van de Spaanse weerdienst Aemet laten zien dat de winters in Spanje geleidelijk minder koud worden. Dit uit zich niet alleen in de warmere winters van de afgelopen 10 jaar, maar is een trend die al langer gaande is. Sinds het begin van de metingen in 1961 is het aantal winters dat kouder was dan gemiddeld steeds verder afgenomen en het aantal winters dat warmer was dan gemiddeld toegenomen.

Vooral sinds het jaar 2000 valt deze trend duidelijk op. Van de 23 winters tussen 1961 en 2000 waren er 13 kouder dan gemiddeld en 13 warmer dan gemiddeld. Maar van de winters sinds 2000 waren er al 10 warmer dan gemiddeld tegenover 8 die kouder waren dan gemiddeld. De laatste 10 jaar was zelfs sprake van een opvallende reeks, met 8 van de laatste 10 winters die warmer waren dan normaal.

Dat de winters warmer zijn dan normaal blijkt zeker dit jaar in januari, een maand waarin tientallen warmterecords worden verbroken in Spanje. Vrijdag was het volgens de officiële metingen op het Spaanse vasteland het warmst in Almería met 28 graden, net achter het eiland Tenerife waar 29,3 graden werd geregistreerd. Vrijdag werd het 27,8 graden in de provincie Sevilla, 27,4 graden in Murcia en 27,1 graden in het achterland van de provincie Málaga.

Gevolgen warmere winters

De warmere winters in Spanje hebben verschillende gevolgen. Ten eerste heeft het invloed op de natuur. Planten gaan eerder bloeien waardoor er een mismatch kan ontstaan met insecten die de bloemen moeten bestuiven. Ook kunnen planten schade oplopen als er na een vroege lente nog een koude periode volgt.

Daarnaast heeft het invloed op de energievoorziening. Huishoudens hoeven minder te stoken en besparen daardoor op de energiekosten. Tegelijkertijd neemt het elektriciteitsverbruik voor airconditioning juist toe, omdat de zomers heter worden. Per saldo lijkt het energieverbruik iets af te nemen door de warmere winters.

Ten slotte heeft het invloed op de samenleving. Mensen gaan meer buitenactiviteiten ondernemen, zoals wandelen en fietsen. Toeristen blijven langer komen, omdat een wintervakantie in Spanje aantrekkelijker wordt. Tegelijk kan door de extremere temperaturen de sterfte onder kwetsbare groepen toenemen, met name onder ouderen.

Toekomst

Volgens klimaatmodellen zal de opwarming van de aarde in Spanje verder doorzetten. De verwachting is dat extreme hitte vaker zal voorkomen en koudeperioden zeldzamer worden. Dit betekent dat de trend van steeds warmere winters naar verwachting zal doorzetten. Tegen 2100 wordt een verdere stijging van de gemiddelde wintertemperatuur in Spanje tussen de 1 en 4 graden voorspeld.

De geleidelijke teloorgang van de traditionele Spaanse winter roept de vraag op of er in de toekomst nog wel sprake zal zijn van een echt winterseizoen. Als de huidige ontwikkelingen doorzetten, lijken de winters in Spanje meer en meer op de lente of de herfst. Voor de Nederlandse, Belgische en ook Spaanse overwinteraars is dat prettig, maar voor de natuur kan het grote gevolgen hebben. Het is een illustratie van de impact die klimaatverandering nu al heeft op het weer en het klimaat.