MADRID – Dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne een effect zal hebben in de Europese Unie en dus ook in Spanje is duidelijk maar wat is dan het domino-effect van de oorlog in Oekraïne voor Spanje. Dat zal zich met name uiten in de stijging van brandstofprijzen en voeding, minder toerisme uit Rusland, een grote economische klap voor de landbouw, meer inflatie en problemen bij de lage inkomensgroepen.
Het mag duidelijk zijn dat de mensen die het meest te lijden hebben de inwoners van Oekraïne zijn. Maar praktisch alle landen kijken ook naar de directe en indirecte gevolgen voor hun land, daaronder ook Spanje. Wat zal het domino-effect zijn van de aanval van Rusland op Oekraïne?
Europa is getuige van het grootste gewapende conflict sinds de Tweede Wereldoorlog. De gevolgen van deze oorlog kunnen mondiaal gezien desastreus zijn en het economisch herstel na twee jaar corona-pandemie flink vertragen. Spanje zal meer dan andere landen te lijden hebben van de stijging van de energieprijzen, hoewel het minder kwetsbaar is voor een leveringsstop zoals aardgas dat hoofdzakelijk uit Afrika komt en niet uit Rusland.
Het aandeel gas dat Spanje uit Rusland haalt is 6% terwijl dat in Duitsland 60% is en in de EU circa 40%. Spanje heeft de grootste capaciteit om te hervergassen via de 6 hervergassingsinstallaties voor vloeibaar gas wat een leveringsstop van Russisch gas voor Spanje dus niet zo veel zal treffen. Maar problemen in andere EU-landen zorgen automatisch ook voor problemen in Spanje, met name economisch.
In deze drie dagen is gas 60% in prijs gestegen. Als gas stijgt, stijgt elektriciteit. Vorige week kostte dat 80 euro per megawattuur. Nu gaat het fors omhoog tot boven de 200. En hier begint het domino-effect. Als gas duurder wordt, stijgt de prijs van elektriciteit (gas is nodig om elektriciteit op te wekken), en als elektriciteit stijgt, stijgt de inflatie en Spanje zat al op het hoogste niveau van de afgelopen 30 jaar. Een hogere inflatie zou de koopkracht van huishoudens aantasten
Spanje is niet afhankelijk van Russisch gas zoals Duitsland, maar wel van Europese economieën. Als de gastoevoer zou worden afgesloten zou de Duitse industrie eronder lijden. Als Duitse bedrijven een onderdeel niet kunnen produceren, bestaat het risico van verlamming en er zijn veel Spaanse bedrijven die afhankelijk zijn van Duitsland zoals autofabrikant SEAT dat een deel van de auto onderdelen in Duitsland koopt.
Spanje is echter kwetsbaarder voor de stijging van olieprijzen. 35% van de energie die Europa verbruikt komt van olie maar in Spanje is dit meer dan 40%. Dit betekent dat, als de olieprijs stijgt, Spanje meer lijdt dan andere EU-landen. Experts menen dat Spanje een structurele zwakte heeft vanwege de hoge energieafhankelijkheid.
Naast gas en olie is Rusland ook de grootste producent van goedkope meststoffen en de Spaanse landbouw merkt nu de gevolgen van de oorlog al, net zoals kalium want Rusland is ook de op een na grootste producent van deze voedingsstof voor gewassen. Verder is Rusland de belangrijkste graanproducent ter wereld, meer dan de Verenigde Staten en Canada.
Daarnaast komt 26% van alle tarwe die de Europese Unie koopt uit het door de oorlog getroffen Oekraïne. De belangrijkste landbouw plantages van Oekraïne bevinden zich in enkele van de door de oorlog getroffen gebieden wat de oogsten in gevaar zou kunnen brengen en een tekort aan graan zou kunnen veroorzaken.
De effecten van het gewapende conflict zullen naast energie en voedsel ook groot zijn in het toerisme en de vastgoedmarkt. Spanje is het vierde land ter wereld waar Rusland de meeste toeristen naartoe heeft gestuurd. In 2019 bezochten 1,3 miljoen Russische toeristen Spanje en gaven ze bijna 2 miljard euro uit in het land, en dat terwijl de Russische toeristen slechts 2% van alle buitenlandse toeristen zijn in een normaal jaar.
Spanje is ook het vierde land waar de Russen de meeste onroerend goed aankopen deden en dan met name de luxere woningen en dus daarbij veel meer geld uit hebben gegeven dan andere buitenlandse kopers.