De droogte wordt steeds ernstiger door aanhoudende hoge temperaturen en een gebrek aan regen op veel plaatsen in Spanje. Deze week blijkt uit wekelijkse gegevens van het ‘Ministerio para la Transición Ecológica y el Reto Demográfico’ dat het niveau van opgeslagen water iets gestegen is naar 57,8%, wat meer is dan in dezelfde periode in 2023. De situatie in sommige regio’s blijft echter kritiek.

De Spaanse watervoorraad is vanwege de neerslag de afgelopen dagen licht gestegen als gekeken wordt naar het gemiddelde van het land. Op dit moment zijn de gegevens (57,8%) hoger dan die van dezelfde periode in 2023 (51,8%), maar aanzienlijk lager dan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar (62,8%) volgens de gegevens van de website embalses.net.

Op dit moment bevatten de stuwmeren en reservoirs ongeveer 32.407 kubieke hectometer water, wat meer is dan een week geleden. De watervoorraad is echter ongelijk verdeeld in Spanje. Zo heeft Catalonië slechts 16,5% van de totale capaciteit opgeslagen water, terwijl dat in de regio Murcia 20,9% is, in Andalusië aan de kust 22,3% en in het binnenland 30,3% is. Op de onderstaande kaart van Spanje zijn alle percentages per autonome regio te zien.

Stroomgebieden

In dit geval kijken we alleen naar die stuwmeren waarin kraan/drinkwater zit (embalses de uso consuntivo). Op veel plaatsen in Spanje komt praktisch al het kraanwater uit de stuwmeren die nu in totaal 27.417 van de maximale 56.069 kubieke hectometer huishouden. Op de kaart van Spanje hieronder is te zien wat de huidige (9 mei 2023) wateropslag is. 

Spanje is onderverdeeld in 14 stroomgebieden (cuencas) te weten: Cataluña Interna (Catalonië), Júcar (Valencia regio en Castilla-La Mancha), Segura (Murcia, Mediterráneo Andaluza (Andalusië), Guadalete-Barbate (Andalusië), Tinto, Odiel y Piedras (Andalusië), Guadalquivir (Andalusië, Extremadura), Guadiana (Extremadura, Castilla-la Mancha), Tajo (Castilië en León, Madrid regio), Duero (Castilië en León, Madrid regio), Ebro (Catalonië, Aragón, la Rioja, Navarra), Miño-Sil (Galicië), Galicia Costa (Galicië), Cantábrico Occidental (Asturië, Cantabrië), País Vasco Interna (Baskenland) Cantábrico Oriental (Cantabrië, Baskenland).

Stuwmeren

Soms zijn ze compleet gevuld en soms kun je op de bodem van een stuwmeer (embalse) lopen en zelfs door straten van oude dorpen struinen die door het water verdwenen zijn. Spanje heeft een groots opgezet waterhuishouding systeem voor irrigatie, kraan/drinkwater en voor de opwekking van elektriciteit dat bestaat uit stuwmeren. Deze stuwmeren voorkomen ook vaak overstromingen of het uit de oevers treden van rivieren.

In Spanje zijn ongeveer 350 stuwmeren te vinden die in totaal 56.069 kubieke hectometer water opslaan. Veel van deze stuwmeren zijn in de jaren van de Franco-dictatuur aangelegd waarbij complete dorpen (er wordt gesproken over 500) geëvacueerd en ontruimd (vaak met geweld) werden om genoeg ruimte te creëren voor de waterhuishouding. Er worden echter nog steeds stuwmeren aangelegd waarbij er tot het jaar 2033 nog 17 nieuwe projecten gepland staan.

Spanje is wat betreft het aantal stuwmeren het vijfde land ter wereld met de meeste stuwmeren en het eerste land in de Europese Unie. Hoe mooi sommige stuwmeren ook zijn om te zien, deze hebben wel vaak een grote sociale, milieu en economische impact. Toch heeft Spanje dat steeds droger wordt, deze stuwmeren hard nodig en kan het land eigenlijk niet zonder de ‘embalses’.

Overigens moet in de Spaanse taal een onderscheid worden gemaakt tussen de woorden ‘embalse’ en ‘presa’. Een embalse is een reservoir en waterbouwkundig bouwwerk met daarin een groot waterreservoir, waarin rivierwater wordt opgeslagen. Een ‘presa’ is een dam die gewoonlijk wordt aangetroffen bij de ‘embalse’ om de reservoirs af te sluiten. Volgens de cijfers (die elkaar een beetje tegenspreken) zijn er 350 ‘embalses’ ofwel stuwmeren en heeft Spanje 1.225 ‘presas’ ofwel dammen.