‘Polarización’ is door de Real Academia Española (RAE) uitgeroepen tot het woord van het jaar 2023 in Spanje. De term ‘polarisatie’ is gekozen vanwege de prominente aanwezigheid in de media en de evolutie die de betekenis heeft doorgemaakt. Het woord drukt het idee uit van verdeling in twee tegenovergestelde groepen, meningen of standpunten en heeft dus direct met de politieke situatie in Spanje te maken.

Volgens de RAE is het gebruik van het woord polarización, dat al sinds 1884 in het woordenboek staat, de laatste jaren toegenomen om te verwijzen naar situaties waarin er twee sterk gedefinieerde en verwijderde meningen of activiteiten zijn (in relatie tot de polen), soms met de impliciete ideeën van oplopende spanning en confrontatie.

Het is gebruikelijk om in de media voorbeelden tegen te komen die verwijzen naar verschillende vormen van polarisatie wereldwijd: de polarisatie van de samenleving, van de politiek, van de publieke opinie of van standpunten op sociale netwerken.

Zowel het werkwoord polariseren als het bijbehorende zelfstandig naamwoord polarisatie worden vaak gebruikt om het idee van verdeling in twee blokken, conflicterende standpunten of meningen uit te drukken, aldus de RAE.

Naast de linguïstische interesse is de sterke aanwezigheid van de term in de media de afgelopen maanden de andere reden voor de keuze van dit woord. Toegepast op de politiek en ideologie, de sportwereld, het debat op digitale platforms en, in het algemeen, elke omgeving waarin onenigheid gebruikelijk is, heeft de term polarisatie zich in 2023 verspreid, legt de RAE uit.

Het woord polarisatie staat al sinds de editie van 1884 van het woordenboek, met dezelfde definitie als nu: de handeling en het effect van polariseren of gepolariseerd worden. Destijds had polarisatie echter het label física, wat aangaf dat het een term was die beperkt was tot de taal van de natuurkunde, in relatie tot de polen.

In 1985 werd een toevoeging aan die definitie opgenomen, die niet behouden is in de huidige editie, en die hints gaf over hoe deze term zich buiten de natuurkunde begon te verspreiden: In economische taal, het proces waarbij in bepaalde gebieden van een grondgebied de meeste industrieën geconcentreerd zijn.

Voor de editie van 2001 zijn polariseren en polarisatie zich gaan verspreiden in de algemene taal nadat het de betekenis had verworven van het oriënteren in twee tegengestelde richtingen, al gebruikt in zeer uiteenlopende domeinen.

Polarización

Polarización is dit jaar gekozen uit twaalf kandidaten, waarvan er verschillende verband houden met technologie, het milieu of natuurrampen: amnestie, stilte rondom klimaatverandering, euribor, orkaan Fani, metaverse, fentanyl, oorlog, humanitaire hulp, megabrand, aardbeving en ultrafake, in het Spaans: amnistía, ecosilencio, euríbor, FANI, fediverso, fentanilo, guerra, humanitario, macroincendio, seísmo en ultrafalso

Elk jaar kiest de RAE het woord van het jaar door twaalf termen te selecteren op basis van hun aanwezigheid in de media en het maatschappelijk debat in de Spaanssprekende wereld. Ook wordt gekeken of deze woorden linguïstisch interessant zijn: een opvallende vorming, betekenis of spelling die twijfel oproept bij sprekers.

Dit is de elfde keer dat de RAE een woord van het jaar kiest. Eerdere winnaars waren onder meer escrache (2013), selfie (2014), vluchteling (2015), populisme (2016), aporofobia (2017), microplastics (2018), emoji (2019), lockdown (2020), vaccin (2021) en artificiële intelligentie (2022).