De Spaanse overheid wil dat banken verplicht worden om in iedere gemeente minstens één geldautomaat te hebben. Dit initiatief komt voort uit zorgen over financiële uitsluiting in landelijke gebieden en kleinere gemeenten nadat de afgelopen jaren duizenden bankfilialen zijn gesloten.

De afgelopen jaren zijn in Spanje duizenden bankkantoren en geldautomaten gesloten. Dit heeft geleid tot een financiële uitsluiting van kwetsbare groepen in de samenleving. Met name in landelijke gebieden en kleinere gemeenten is de toegang tot basis bankdiensten een probleem geworden. Ouderen, mensen met een beperking en mensen zonder auto zijn hier de dupe van. Zij kunnen niet altijd makkelijk naar een andere gemeente reizen om geld op te nemen of andere eenvoudige bankzaken te regelen.

Deze ontwikkeling staat in schril contrast met de winsten die de grote Spaanse banken de afgelopen jaren hebben geboekt. Terwijl zij recordwinsten presenteren, wordt een deel van de bevolking uitgesloten van essentiële financiële dienstverlening.

Om deze reden is in het Catalaanse parlement een wetvoorstel ingediend om banken te verplichten minstens één geldautomaat te hebben in elke gemeente. Dit voorstel is vervolgens ook ingediend in het nationale parlement in Madrid. Een meerderheid van de partijen steunt verdere behandeling van het wetsvoorstel.

Het voorstel

Het wetsvoorstel verplicht banken om in elke gemeente zonder financiële dienstverlening minstens één geldautomaat te plaatsen. In deze geldautomaten moet het mogelijk zijn om ten minste de volgende basis bankzaken te regelen:

• Geld opnemen
• Geld storten
• Het saldo van de rekening controleren
• Overboekingen uitvoeren

Daarnaast moet er ook een geldautomaat komen in woonkernen zonder bank met meer dan 5.000 inwoners. Zo worden ook kleinere plaatsen en wijken meegenomen die nu geen enkele financiële dienstverlening meer hebben.

De wet heeft als doel om de toegang tot basis bankdiensten te garanderen, ongeacht in welke gemeente men woont. Niemand mag uitgesloten worden, is de gedachte.

Kritiek en aanpassingen

Er is ook enige kritiek op het voorstel. De socialistische regeringspartij PSOE wijst erop dat er de afgelopen jaren al stappen zijn gezet via afspraken met de bankensector. Bepaalde onderdelen van het voorstel zouden daarmee overbodig zijn geworden.

Tijdens de parlementaire behandeling van de wet zullen waarschijnlijk nog aanpassingen worden gedaan. Toch lijkt er brede steun te zijn voor de kern van het plan: zorgen dat iedereen toegang heeft tot basis financiële diensten dicht bij huis.

Banken zullen hoe dan ook meer moeten doen om dit voor elkaar te krijgen. Zij hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid die verder gaat dan het maken van winst, vinden de initiatiefnemers.

Uitvoering

Mocht de wet definitief worden aangenomen, dan krijgen banken waarschijnlijk 1 à 2 jaar de tijd om te zorgen dat ze in elke gemeente zonder bank minstens één geldautomaat hebben staan.

Voor banken is dit een flinke operatie. In heel Spanje gaat het naar schatting om duizenden nieuwe geldautomaten die geplaatst moeten worden. Vooral in afgelegen kleine dorpen is nog geen geldautomaat aanwezig.

De grootste uitdaging is een geschikte locatie te vinden voor de geldautomaten. Dit kan bij gemeentehuizen of andere openbare gebouwen zijn. Ook kunnen winkels bereid gevonden worden om een geldautomaat te huisvesten. De precieze invulling laat de wet over aan de banken.

Voor de bevolking van kleine gemeenten zonder bank zal de komst van een geldautomaat een grote verbetering zijn. Eindelijk is er weer de mogelijkheid om dicht bij huis geld op te nemen en andere eenvoudige bankzaken te regelen. Een belangrijke stap om financiële uitsluiting tegen te gaan.