De Spaanse overheid heeft onlangs besloten om de btw op olijfolie te verlagen naar 0%. Olijfolie wordt vanaf nu net zoals brood, meel, rijst, melk, fruit en groente als een basisproduct gezien. De prijs van olijfolie is de laatste tijd enorm gestegen in Spanje, tot grote zorg van consumenten. In dit artikel bekijken we de oorzaken van de prijsstijgingen en of een btw-verlaging een oplossing is.

Olijfolie is een belangrijk basisproduct in de Spaanse keuken en de mediterrane voeding. Het wordt gebruikt voor het bereiden en op smaak brengen van veel gerechten. Olijfolie is een bron van gezonde vetten en antioxidanten. Het wordt gezien als een van de verklaringen voor de gezondheidsvoordelen van de mediterrane voeding.

Ondanks de forse prijsstijgingen is de populariteit van olijfolie niet gedaald. Spaanse consumenten blijven trouwe gebruikers, hoewel de totale consumptie wel met 20% is afgenomen. Men koopt minder olijfolie, maar stapt niet over op goedkopere alternatieven. Dit onderstreept het belang van olijfolie als basisingrediënt.

Btw op levensmiddelen

In Spanje geldt voor de meeste levensmiddelen een verlaagd btw-tarief van 10%. Voor olijfolie was dit 5%, maar dit is nu verlaagd naar 0%. Andere producten die al een 0% btw-tarief hadden zijn onder meer brood, melk, eieren en groenten. De verlaging van de btw is een manier om de prijs voor consumenten te verlagen.

De belangrijkste reden voor het verlagen van de btw op olijfolie is het tegengaan van de sterke prijsstijgingen. In het afgelopen jaar steeg de prijs van olijfolie met maar liefst 69%. Dit komt door een lagere oogst en hogere verkoopprijzen. De btw-verlaging moet olijfolie betaalbaar houden voor Spaanse huishoudens.

Naast btw-verlaging zijn er meer maatregelen mogelijk, zoals het verbeteren van de concurrentie bij producenten en verkopers. Ook kan de overheid de marges en prijsvorming onderzoeken en reguleren. Verder is het op de lange termijn belangrijk de olijfolieproductie duurzaam te verhogen.

Olijfolie in Spanje

Spanje is wereldwijd de grootste producent en exporteur van olijfolie. De olijfoliesector is van groot economisch belang. Tegelijkertijd is olijfolie een zeer belangrijk product voor Spaanse consumenten. Dit maakt de sterke prijsstijgingen een gevoelig vraagstuk.

De olijfolieproductie lag afgelopen jaar maar liefst 34% lager dan het vierjarig gemiddelde. Dit kwam vooral door extreme droogte. Voor het komende jaar wordt een productie verwacht van 765.300 ton, 15% meer dan vorig jaar, maar nog altijd ver onder het gemiddelde.

Supermarkten hebben forse prijsverhogingen doorgevoerd, bovenop de hogere inkoopprijzen. Volgens consumentenorganisatie Facua liggen de verkoopprijzen tot 2,54 euro per liter hoger dan de prijzen bij producenten. Dit wijst op een belangrijke rol voor supermarkten bij de prijsstijgingen.