Rundertuberculose is een besmettelijke ziekte die vooral voorkomt bij koeien. Hoewel de ziekte in Nederland is uitgeroeid, gebeurt er in Spanje iets bijzonders. De ziekte is aanwezig in de helft van het land en zorgt voor veel problemen. In de andere helft van Spanje is rundertuberculose zo goed als uitgeroeid.

Bovine tuberculose, ook wel rundertuberculose genoemd, is een ziekte die veroorzaakt wordt door de bacterie Mycobacterium bovis (M. bovis). De bacterie komt voornamelijk voor bij runderen. Andere dieren lopen af en toe ook de kans om besmet te raken. Heel soms gaat de bacterie ook over van dier op mens.

Nederland is officieel vrij van de ziekte. In Spanje gebeurt echter iets bijzonders. Het land is in twee delen verdeeld. In een van de helften is de ziekte zo goed als uitgeroeid, in de andere helft is ze erg aanwezig.

Deze week kwam het thema in de pers toen woedende boeren met de politie in de clinch kwamen. Ze eisten minder strenge controles voor kuddes waarin dieren positief testen. In 2022 werden alleen al 103.903 kuddes gecontroleerd. Toen werden 1.422 besmette dieren gevonden en maar liefst 21.523 dieren gedood om de ziekte in te dijken.

De strijd tegen rundertuberculose begon al in de jaren 50 van de vorige eeuw. Toen was de ziekte aanwezig in 20% van het Spaanse territorium. Nu gaat het nog om slechts 1,4%, maar op die plaatsen, zoals de dehesa salmantina, valt het ene na het andere slachtoffer. De regio’s waar de meeste gevallen voorkomen zijn Andalusië, Castilla-La Mancha, Extremadura, La Rioja en Madrid. Galicië, Asturië, het Baskenland, de Canarische eilanden, de Balearen, Catalonië en Murcia zijn dan weer volledig vrij van de ziekte.

Volgens de overheid gaat de strijd tegen de ziekte de goede richting uit. Het doel in 2030 volledig komaf te maken met rundertuberculose lijkt echter minder realistisch. Voor de herders zijn de maatregelen erg hard. Wanneer de dieren vrij grazen, komen ze vaak in contact met wilde dieren. Zowel herten, everzwijnen als dassen kunnen dragers zijn van de ziekte. De koeien volledig beschermen is dan ook zo goed als onmogelijk. De ziekte kan namelijk zowel via speeksel als uitwerpselen worden overgedragen.

De overheid raadt de boeren aan een aantal maatregelen te nemen. Zo kunnen meer verschillende drinkpunten worden voorzien voor de koeien of kan water in verhoogde drinkbakken worden aangereikt. Ook kan voorzichtigheid worden genomen met andere boerderijdieren als varkens en schapen.