Het gebeurt maar al te vaak dat werknemers op vakantie zijn en toch een telefoontje, tekstbericht of e-mail ontvangen van hun baas of collega’s om ‘even’ ergens naar te kijken op het werk. Maar wist je dat Spanje sinds 2018 een van de weinige Europese landen is waar een wet regelt dat je recht hebt op een digitale ontkoppeling?

Werknemers hebben al heel lang het recht op rust en vakanties. Door technologische vooruitgang, met name dankzij mobiele telefoons, is er echter een constante connectiviteit ontstaan. Daarom is in 2018 de arbeidswetgeving aangevuld met ‘het recht op digitale ontkoppeling’ (derecho a la desconexión digital), zoals beschreven in de Wet ter Bescherming van Persoonlijke Gegevens en ter garantie van digitale rechten (Ley Orgánica de Protección de Datos Personales y garantía de los derechos digitales).

Het gaat om het recht om digitaal af te koppelen, zodat buiten de officiële of overeengekomen werktijden, de rustperiodes, verlof en vakanties, ook de persoonlijke en gezinsprivacy gerespecteerd worden. Ook al is dit recht erkend, er zijn nog steeds bedrijven of leidinggevenden die hun medewerkers benaderen buiten werktijden voor zakelijke kwesties. Mag je in zulke gevallen het bericht negeren of het verzoek niet inwilligen?

Ja, volgens het recht op digitale ontkoppeling hebben werknemers het recht om niet te reageren op werkgerelateerde berichten buiten hun officiële of overeengekomen werktijden. Werknemers mogen niet onder druk gezet of gestraft worden voor het uitoefenen van dit recht. De wet is hierover helder: werknemers zijn niet verplicht te reageren, tenzij er een situatie van overmacht is of een zeer urgente noodsituatie, dit zijn de bestaande uitzonderingen. Het is belangrijk dat werknemers en werkgevers duidelijke communicatie hebben over de verwachtingen en grenzen met betrekking tot communicatie buiten werktijden.