De ‘hipoteca inversa’ is nog relatief onbekend in Spanje, maar steeds meer banken bieden deze hypotheekvorm aan en steeds meer ouderen nemen deze zogenaamde ‘opeethypotheek’. De stijgende levensverwachting en de onzekerheid over de hoogte van de toekomstige pensioenen zorgen voor een toenemende vraag naar financiële producten zoals de opeethypotheek. Veel ouderen in Spanje zijn echter onbekend met deze hypotheekvorm, maar sommige grote banken willen deze hypotheekvorm dit jaar nog lanceren waardoor ook de bekendheid zal toenemen.

In dit geval gaat het om Banco Santander en verzekeraar Mapfre, die recent toestemming hebben gekregen van het Ministerie van Economische Zaken om deze hypotheken te commercialiseren. Ze hopen deze hypotheken voor het einde van 2023 aan te bieden via een gezamenlijke entiteit die speciaal hiervoor is opgericht. Tot nu toe waren alleen Caser, Catalana Occidente en Caja de Ingenieros bereid om ‘hipotecas inversas’ te verstrekken. Deze hypotheken zijn ook verkrijgbaar via onafhankelijke adviseurs zoals Óptima Mayores.

Wat is de ‘hipoteca inversa’?

Een ‘hipoteca inversa’ in Spanje is een hypotheekvorm waarbij een 65-plusser een geldbedrag ontvangt van een bank in ruil voor het recht om in de eigen woning te blijven wonen tot overlijden. De bank krijgt het geld terug wanneer de woning wordt verkocht, of wanneer men verhuist of overlijdt. De Nederlandse en Belgische vorm van een ‘hipoteca inversa’ is een ‘opeethypotheek’ of ‘verzilverhypotheek’.

‘Hipotecas inversas’ zijn bedoeld voor 65-plussers die over een overwaarde op hun huis beschikken en die een extra inkomen willen hebben. Ze kunnen worden gebruikt om de dagelijkse uitgaven te dekken, om een zorgverzekering te betalen, of om een reis te maken. In Spanje zijn er twee soorten hipotecas inversas:

• Hipoteca inversa con renta vitalicia: De senior ontvangt een maandelijkse uitkering tot overlijden. In het Nederlands is dat de opeethypotheek met maandelijkse uitkering.
• Hipoteca inversa con capital: De senior ontvangt een eenmalige uitkering, plus een maandelijkse uitkering. In het Nederlands is dat de opeethypotheek met eenmalig bedrag.

De voorwaarden voor ‘hipotecas inversas’ in Spanje zijn als volgt: de aanvrager moet minimaal 65 jaar oud zijn; de aanvrager moet een overwaarde op zijn of haar huis hebben; de aanvrager moet een levenslange woonvergunning hebben voor het huis.

Onbekend in Spanje

Volgens gegevens van het rapport ‘Desconocimiento hipotecario en España’ ofwel ‘Onbekendheid met hypotheken in Spanje’ van de vergelijkingswebsite Rastreador weet 54% van de Spanjaarden niet wat een ‘hipoteca inversa’ is. Juist de potentiële oudere klanten zeggen niet te weten hoe het werkt of wat de voordelen en risico’s zijn. 68% van degenen die zeiden dat ze het product wel kenden, vonden dat het een goede optie zou kunnen zijn om hun inkomen aan te vullen na pensionering. 

Ondanks de onbekendheid is het aantal opeethypotheken in Spanje in de afgelopen jaren toegenomen. In het eerste kwartaal van 2023 werden 177 omgekeerde hypotheken getekend, terwijl het totale aantal transacties in 2022 787 bedroeg. Dit is een stijging van bijna 300% vergeleken met 2021, toen er 197 omgekeerde hypotheken werden afgesloten.

Waarschuwing!

De Spaanse Consumentenbond OCU waarschuwt voor de risico’s van ‘hipotecas inversas’. Deze leningen kunnen een goede manier zijn om de financiële situatie van ouderen te verbeteren, maar er zijn ook een aantal aandachtspunten. Een enquête uit 2022 onder meer dan 2.000 mensen toonde aan dat de meesten zo’n 600 euro per maand extra nodig hebben bovenop hun pensioen. Deze hoeveelheid kan alleen worden bereikt door een opeethypotheek af te sluiten als de waarde van de woning hoog is en de leeftijd van de aanvrager gevorderd is.

OCU geeft verschillende voorbeelden, waaronder een aanbieding die in oktober 2022 werd geregistreerd voor een alleenstaande man van 70 jaar, eigenaar van een woning met een waarde van 250.000 euro in Jávea (Alicante). Als het toegekende kapitaal voorschot 75.300 euro bedraagt en het hypotheekrentepercentage 5,50% is, varieert het bedrag dat moet worden terugbetaald afhankelijk van het moment van overlijden. In 5 jaar zou dit 105.112 euro zijn; in 10 jaar 138.296 euro en in 15 jaar bijna 182.000 euro. En als de aanvrager langer dan 15 jaar leeft, moeten de erfgenamen uiteindelijk meer geld in rente terugbetalen dan het bedrag dat bij de opeethypotheek is toegekend.