MADRID – Spanje is al jaren wereldleider en leider binnen Europa wat betreft orgaandonaties en ook in 2022 is het aantal orgaandonaties en transplantaties gestegen vergeleken met 2021, het jaar waarin Spanje weer in een stijgende lijn zit na de pandemie. Spanje heeft per miljoen inwoners 46 orgaandonateurs terwijl er 113 transplantaties per miljoen inwoners werden uitgevoerd (p.m.p.) in 2022.

Spanje is wat betreft orgaandonaties en transplantaties altijd al een referentie geweest met elk jaar weer stijgende cijfers tot een maximum van 49 p.m.p. in 2019. Maar in 2020 daalde dit voor het eerst vanwege de pandemie naar 37,4 p.m.p. en in 2021 steeg dit weer naar 40,2 p.m.p. Ook in 2022 bleef dit aantal weer stijgen naar 46,3 orgaandonateurs per miljoen inwoners (p.m.p.)

46,3 p.m.p. is hoger dan de nummer twee Verenigde Staten met 41,6 en meer dan het dubbele van het EU-gemiddelde van 19,5. In Frankrijk was dat in 2022 een p.m.p. van 24,7, in Italië 24,1, Verenigd Koninkrijk 19,8, Zweden en Canada beiden 19,3, Nieuw-Zeeland 16,3 en Duitsland 11,1 (alleen Spanje heeft cijfers van 2022 bekend gemaakt, de andere landen zijn cijfers uit 2021). 

In Spanje nam het aantal levende en overleden donoren toe in 2022. Er waren vorig jaar in totaal 2196 orgaandonoren waardoor 5383 transplantaties konden worden uitgevoerd. Daarvan waren 3402 niertransplantaties (renales), 1159 lever- (hepaticos), 415 long- (pulmon), 311 hart- (cardiacos), 92 alvleesklier- (pancreas) en 4 intestinale (intestino) transplantaties volgens de balans van de Organización Nacional de Trasplantes (PDF).

In 2022 was de belangrijkste doodsoorzaak van de 1905 overleden orgaandonateurs een beroerte met 60% terwijl het aantal orgaandonaties na een verkeersongeval zeer laag was met slechts 4,3% en het percentage bij andere ongevallen die niet met het verkeer te maken daalde naar 9%. Meer dan de helft van de mensen die hun organen hebben gedoneerd (57,3%) is ouder dan 60 jaar, iets meer dan een kwart (28%) is ouder dan 70 en 5% is ouder dan 80 jaar, een lager percentage dan in voorgaande jaren. Ongeveer 17% van de mensen weigerde een orgaan te doneren.

Wat betreft de autonome regio’s staat Cantabrië bovenaan met 82,8 transplantaties per miljoen inwoners (p.m.p.) gevolgd door Navarra met 71,2, Extremadura met 60, La Rioja met 58,1, Baskenland met 56,4, Asturië met 55 en de Canarische Eilanden met 54,8 p.m.p. in 2022. In de Valencia regio was dat 49,1 p.m.p., Andalusië 48,9, Murcia 48,4, Galicië 47,6, Balearen 46,2, Castilla y León 46, Catalonië 45,8, Aragón 37,1, Castilla-La Mancha 36,1 en Madrid met 31,3 p.m.p.

Ondanks de stijging is er nog steeds een groot aantal patiënten op de wachtlijst die wachten op een orgaan want op 31 december 2022 waren dat 4762 personen, hetzelfde aantal als eind 2021. Het aantal kinderen op de wachtlijst is met 66 ook hetzelfde gebleven.

Het orgaandonor en transplantatie succes in Spanje is onder andere te danken aan het opt-outsysteem of een ja-tenzij donorsysteem waarbij iedereen automatisch orgaandonor is tenzij je aangeeft geen donor te willen zijn. Dat succesvolle systeem is ook ingevoerd in andere landen zoals Nederland, België, Frankrijk, Finland, Kroatië, Zweden, Portugal, Oostenrijk en Italië.