VITORA-GASTEIZ – Een ruime studie in het Baskenland (pais vasco) toont aan dat er historisch weinig enthousiasme is voor een onafhankelijk Baskenland. 40 procent van de bevolking is faliekant tegen de afscheuring van Spanje, en slechts 19 procent van de bevolking voelt zich exclusief Baskisch.

Nooit eerder wezen zoveel Basken de onafhankelijkheid openlijk af. Volgens de laatste grote enquête die de Baskische regering uitvoerde, keurt 40 procent een afscheuring van Spanje volledig af.

Toen men in 1998 met dit onderzoek begon, keurde slechts 24 procent het separatisme af. In 2014 was nog 30% van de Basken aanhanger van de onafhankelijkheid, nu is dat slechts 23%. Nauwelijks een kwart van de bevolking dus.

Ook toont het onderzoek aan dat de Basken steeds openlijker durven praten over de onafhankelijkheidsbeweging. Na de bloedige jaren van de afscheidingsbeweging ETA (zie onderaan dit artikel) wordt het thema nu steeds minder gevoelig.

De enquête toont met andere woorden een Baskische samenleving die erg veranderd is sinds het einde van de jaren ’90. De polarisering van de maatschappij is merkbaar afgenomen, en ook het Baskische identiteitsgevoel is zwakker. Slechts 19% van de Basken verklaart enkel Baskisch, en dus niet Spaans te zijn. Wel zeggen 4 op de 10 zich evenveel Baskisch als Spaans te voelen.

Even ter herinnering: De ETA (Euskadi Ta Askatasuna, of Baskenland en Vrijheid) was een afscheidingsbeweging die een onafhankelijke en socialistische Baskische Staat wilde uitroepen. De ETA stond op de Europese terreurlijst en was actief van 1959 tot 2018. In die periode vielen ten minste 854 dodelijke slachtoffers. De ETA streefde naar de emancipatie van het Spaanse en Franse Baskenland van wat zij als de overheersing door de Franse en Spaanse Staat zagen. Net zoals de Ierse onafhankelijkheidsbeweging IRA waarschuwden zij meestal wel voor hun aanslagen, waardoor de slachtoffers gewoonlijk beperkt bleven.