MADRID – Dat Spanje binnen Europa het drukste toeristische land is staat als een paal boven water, maar nu dat water overal flink gezakt is door de droogte heeft Spanje er een nieuw fenomeen bij: het ramptoerisme. Duizenden personen komen naar rampgebieden toe om foto’s te maken van bosbranden of de gevolgen daarvan en om te lopen op de bodem van een leeg stuwmeer en zo de verdwenen dorpen en overblijfselen te bekijken.
Spanje heeft de toerist veel te bieden. Het land heeft natuurlijk het strand-toerisme en het feest-toerisme maar ook het cultuur-toerisme en gastronomisch-toerisme maar daar is dit jaar een nieuw fenomeen bijgekomen. Ramptoerisme of in het Spaans ‘turismo de desastres’ is het verschijnsel dat personen die, als ze vernemen dat er ergens een ongeluk, brand of andere ramp heeft plaatsgevonden erheen snellen om de situatie in ogenschouw te nemen.
Deze personen hebben de naam ramptoeristen en bieden meestal geen hulp maar kunnen juist de hulpverleners hinderen door massaal in de weg te staan. Er zijn zelfs ramptoeristen die actief hulpverleners het werken bemoeilijken of verhinderen. De term ‘ramptoerisme’ is in de jaren negentig van de twintigste eeuw ontstaan, maar het verschijnsel zelf bestaat al veel langer. Ramptoerisme wordt vandaag de dag algemeen gezien als moreel en ethisch verwerpelijk, maar wordt toch steevast bedreven bij een ramp.
En dat gebrek aan moreel is duidelijk te merken in de tijd waarin we leven, de tijd van social media. Een van die moreel en ethisch verperlijke moment heeft als hoofdrolspeelster een Portugese TikTokster die op 3 augustus een dansje opvoerde terwijl op de achtergrond een bos in lichterlaaie staat (zie onderaan video). Later wist dezelfde TikTokster ook een video te plaatsen waarop te zien is dat een inwoner van een dorp met een tuinslang probeert het vuur te stoppen.
Dit soort selfies of moreel verkeerde video’s kunnen boetes opleveren van 1.501 tot 30.000 euro. Dat is zo geregeld in artikel 45 van Wet 17/2015 van het Nationaal Systeem voor Civiele Bescherming. Ondertussen worden de verbanden natuurgebieden en bossen in grote getalen bezocht en worden er volop selfies gemaakt.
Iets soortgelijks gebeurde dit jaar natuurlijk ook op het Canarische Eiland la Palma tijdens en na de vulkaanuitbarsting. Ook daar werd het de hulpdiensten soms moeilijk gemaakt om te werken en moest de politie regelmatig optreden. Nadat de vulkaan tot rust kwam wilde La Palma echter graag de ramptoeristen op bezoek hebben om het toerisme weer te stimuleren.
Stuwmeren
Nu het heel droog is in Spanje (en de rest van Europa) staan veel stuwmeren leeg of is er weinig water waardoor verborgen schatten te zien zijn. Dat zorgt er ook voor dat het enorm druk is bij sommige stuwmeren waar een vorm van ramptoerisme plaatsvindt. In principe vormen deze toeristen geen bedreiging zoals bij het blussen van een bosbrand maar zorgt het wel voor veel overlast bij de bewoners van deze gebieden.
Nu de stuwmeren droog staan zijn plots complete dorpen te zien of kerken, wegen, bruggen en archeologische overblijfselen en dat trekt veel nieuwsgierigen aan. Bij het stuwmeer van Sau in Catalonië waar altijd het bovenste deel van een kerktoren te zien is, is het deze zomer extreem druk wat zorgt voor verkeersproblemen. Iets soortgelijks gebeurt in Huesca in Aragón waar in het stuwmeer Mediano ook altijd het bovenste deel van een kerktoren te zien is die nu in zijn geheel bezocht kan worden vanwege laagstaand water.
Op andere plaatsen zijn complete dorpen tevoorschijn gekomen nadat deze gedurende jaren onder water lagen. Dat is het geval bij het stuwmeer van Lindoso in de provincie Ourense in Galicië nabij de grens van Portugal waar het oude dorp Aceredo te zien is. Overigens is dit dorp al sinds februari 2022 te zien, zoals we HIER al schreven. In Cantabrië zijn ook de overblijfselen van een kerk, brug en andere gebouwen te zien in het droge Ebro stuwmeer.
Er zijn echter nog veel meer stuwmeren waar weinig water in staat en overblijfselen van dorpen, kerken en bruggen te zien zijn zoals in Extremadura, Andalusië, Asturië, Castilië en León en Castilla-La Mancha.