De angst neemt in Spanje toe met 34% en treft vrouwen twee keer zo vaak als mannen. Meer dan een derde van de bevolking heeft een psychische stoornis, waarbij angst de meest voorkomende is. Angststoornissen zijn de afgelopen twee jaar met 34% gestegen, een cijfer dat bijna 41% bedraagt bij personen jonger dan 25 jaar. Dit is het beeld van de geestelijke gezondheid die wordt geschetst in het recentste rapport van het Nationaal Gezondheidssysteem (SNS) uit 2022, onlangs gepubliceerd door het Spaanse Ministerie van Volksgezondheid.
Angst is het grootste probleem. In 2021 hebben huisartsen 126,9 gevallen per 1.000 inwoners gediagnosticeerd, een stijging van bijna 34% in twee jaar tijd. Vrouwen hebben er twee keer zo vaak last van als mannen (165 tegenover 87 gevallen per 1.000 inwoners). Bij beide is het aantal gevallen verdubbeld sinds 2016. Zo heeft ongeveer 17% van de vrouwen en 9% van de mannen deze stoornis. Het piekt bij vrouwen tussen 50-54 jaar.
Slaapstoornissen nemen ook snel toe: een stijging van 59% sinds 2016 (van 49,6 naar 78,8 gevallen per 1.000 inwoners in 2021). Vrouwen hebben hier ook vaker last van dan mannen. Depressies zijn met bijna 20% gestegen (van 39,1 naar 46,8 gevallen per 1.000 inwoners). Ook hier zien we een verschil tussen mannen en vrouwen.
Meer antidepressiva
Spanje is het land met het hoogste gebruik van benzodiazepines ter wereld. Bijna 30% van de vrouwen geeft aan de afgelopen 2 weken een kalmeringsmiddel te hebben genomen, tegenover veel minder mannen. Het aantal dagelijkse doses antidepressiva gestegen met bijna 23% sinds 2018 (van 80,43 naar 98,81 per 1.000 inwoners per dag). Er zijn echter grote regionale verschillen, van 146,78 doses in Galicië tot 81 in Madrid.
Het grote gebruik van deze medicatie verhoogt het risico op verslaving. Dit kan leiden tot bijwerkingen en ontwenningsverschijnselen. Er is meer preventie nodig, zowel voor depressies als slaapstoornissen. Leefstijlfactoren zoals stress, inactiviteit en ongezonde voeding spelen een grote rol.
Spanje heeft een tekort aan psychiaters.
Op dit moment zijn er in het publieke systeem 4.393 psychiaters, wat neerkomt op een verhouding van 9,27 per 100.000 inwoners. Dit is minder dan de optimale verhouding van 13 tot 15.
Volgens de SEPM (Sociedad Española de Psiquiatría y Salud Mental) zijn er de komende vijf jaar jaarlijks tussen de 370 en 565 psychiaters nodig om de optimale verhouding te bereiken. In totaal zouden er dus in vijf jaar tijd minstens 1.850 psychiaters nodig zijn om de toenemende vraag naar geestelijke gezondheidszorg te kunnen beantwoorden.
Daarnaast is er een tekort aan klinisch psychologen in de publieke gezondheidszorg. Slechts 30% van de 9.000 klinisch psychologen in Spanje werkt in de publieke sector.
Een ander probleem is dat er nog geen specifieke specialisatie voor kinder- en jeugdpsychiatrie bestaat. Dit is een belangrijke roeping in een land waar het gebruik van kalmeringsmiddelen bij jongeren is verdrievoudigd en het aantal zelfdodingen onder adolescenten is gestegen.