BARCELONA – Als we de peilingen moeten geloven is het merendeel van de Catalanen tegen afscheiding van Spanje. Het vreemde is echter dat deze personen niet op straat te zien zijn met bijvoorbeeld de Catalaanse vlaggen zonder de ster (estelada) maar met de “normale” Catalaanse vlag (senyera) of de vlag van Spanje. Waar is die tot nu toe stilzwijgende meerderheid van de Catalanen? Waarom staan zij toe dat het valse beeld van een verenigd Catalonië geprojecteerd wordt naar de rest van Spanje en het buitenland?
Als men de manifestaties ziet op straat met duizenden separatisten of de La Diada 11 september feestdag waar tussen de half en één miljoen mensen op straat te zien zijn, lijkt het voor buitenstaanders dat heel Catalonië voor afscheiding is van Spanje. Dat beeld klopt echter niet met peilingen die zo af en toe boven water komen drijven waarin te lezen is dat het merendeel van de Catalanen geen afscheiding van Spanje wil.
Feit is dat het hele “proces” zoals de afscheiding en het referendum ook wel genoemd worden, het “land” of autonome deelstaat in tweeën heeft gedeeld. Voorstanders en tegenstanders zijn er niet alleen op straat maar ook in bedrijven waarbij collega’s met elkaar overhoop liggen en binnen families waar de gezinsleden een andere mening hebben en vaak niet meer durven te praten over wat er gaande is in Catalonië. Deze tweestrijd was er altijd al maar de laatste jaren is dat flink toegenomen, zoals te lezen is in El Mundo.
Voorstanders
De voorstanders zijn overal te zien en worden daarnaast geleidt door organisaties zoals de Asamblea Nacional Catalana (ANC) of Òmnium waarbij via Twitter en WhatsApp de aanhangers opgeroepen worden de straten op te gaan, posters te plakken en gebouwen te bezetten. Het gaat daarbij dus om een “organisatie” van de protesten en het is dus niet meer iets spontaans. Het gaat dan om duizenden mensen die manifesteren maar ook daarbij zijn de aantallen klein en zijn het vaak (maar ook niet altijd) dezelfde personen die de straten opgaan. Veel van hen zijn overigens jonge aanhangers van de CUP partij die verschillende sub-afdelingen heeft zoals ook Arran, inmiddels bekend vanwege de protesten tegen het toerisme in Spanje.
Lees ook: 100 argumenten om SI te zeggen voor een onafhankelijk Catalonië
Tegenstanders
De tegenstanders zijn echter nergens te bekennen en er wordt daarom ook gesproken van de stilzwijgende meerderheid, als dat al zo is natuurlijk. Vrijdag vond er een kleine manifestatie plaats in Barcelona waar enkele honderden personen aan deelnamen met Catalaanse en Spaanse vlaggen om aan te geven dat ze Catalaans en Spaans zijn. De tegenhanger van het ANC en Òmnium is de Societat Civil Catalana (SCC) waarbij de leden tegen onafhankelijkheid zijn en zich Spaans en Catalaans voelen. Deze vereniging heeft duizenden leden maar in aantallen is dat veel minder dan de separatistische ANC en Òmnium. Af en toe gaan ook zij de straten op en eindigt dit in manifestaties met duizenden mensen maar ook in aantallen veel minder dan de separatisten in Catalonië. Is dat vanwege de angst om te zeggen dat men tegen afscheiding is? Is dat omdat ze het hele proces en referendum als onwettig verklaren en dus ook niet erkennen? Is dat omdat men niet durft? Wie zal het zeggen, aldus een artikel in El Pais.
Referendum
Er zijn 7,5 miljoen mensen woonachtig in Catalonië waarvan zo’n 5,4 miljoen mogen stemmen. In 2014 kwamen er op 9 november (9N) 2,2 miljoen van de 5,4 miljoen Catalanen naar de stembussen. Dat was nog geen 37,7% van het totaal van de Catalanen waarvan het merendeel voorstanders waren waardoor de uitslag dan ook op 80,72% voor afscheiding eindigde. Hierbij moet gezegd worden dat de minimumleeftijd om te stemmen 16 jaar was, dat is bij het komende referendum niet zo aangezien de minimumleeftijd 18 jaar is.
Zou er ooit een wettig referendum gehouden worden in Catalonië, een referendum welke binnen de regels van de Spaanse grondwet past, dan kan de uitslag wel eens nadelig uitpakken voor de separatisten. Als er namelijk een officieel en rechtsgeldig referendum zou zijn dan zullen de tegenstemmers ongetwijfeld wél gaan stemmen en dan kan de uitslag negatief zijn voor het proces van afscheiding van Spanje. Wellicht willen de Catalaanse politici van de PDeCAT en CUP dat niet want dat zou hun plannen dwarsbomen. Volgens de grondwet zou er wel een referendum kunnen zijn over Catalonië maar zou dat gehouden moeten worden in heel Spanje en niet alleen in de deelstaat Catalonië, iets wat de Catalanen afwijzen want iemand uit Extremadura of Murcia heeft niets te zeggen over hun regio. Ook dan zou een uitslag echter nadelig uitpakken voor de separatisten in Catalonië en ook dat is dus geen optie zoals we al eens eerder schreven.
1 oktober
Wat gaat er gebeuren op zondag 1 oktober? Een referendum is technisch onmogelijk volgens de centrale regering in Madrid omdat alle stembiljetten in beslag zijn genomen en biljetten die thuis uitgeprint worden of zoals zondag in grote aantallen verspreid werden door het ANC en Òmnium zijn absoluut niet rechtsgeldig. Er kunnen geen stemlokalen bemand worden omdat er geen brieven zijn gestuurd naar de leden van de tafels. Daarnaast dient de politie alle materialen die met een referendum te maken hebben in beslag te nemen en heeft men het organiserende team ontmanteld en zelfs korte tijd vastgezet. Ook al zou er een referendum of eigenlijk meer een volksraadpleging plaatsvinden dan is deze totaal niet rechtsgeldig en zal deze niet nationaal en niet internationaal erkend worden waarmee Catalonië er alleen voor staat. Het is dus nu afwachten op wat er zondag 1 oktober gaat gebeuren in Catalonië en wat nog belangrijker is, wat gaat er, ongeacht de uitslag, daarna gebeuren?