Spanje overweegt om het minimumloon in 2024 te verhogen tot  € 1.123 per maand, een stijging van 4%. Dit is een controversieel onderwerp waarover de regering, vakbonden en werkgeversorganisaties nog onderhandelen.

De regering lijkt aan te sturen op een verhoging van 4%, wat neerkomt op € 43,20 per maand extra. Dit zou het minimumloon op € 1.123 per maand brengen. Vicepremier Yolanda Díaz zegt dat het minimumloon de koopkracht moet behouden. Met de gemiddelde inflatie van de afgelopen 12 maanden op 3,8%, is een stijging van 4% in lijn met dit standpunt.

De reacties op het voorstel zijn verdeeld. Vakbond CCOO pleit voor een verhoging van 5%, meer dus dan de regering voorstelt. Vakbond UGT wil zelfs naar € 1.200 per maand, omdat dit volgens hen het minimum is om op 60% van het gemiddelde loon uit te komen zoals aanbevolen door het Europees Sociaal Handvest. Werkgeversorganisatie CEOE stelt een verhoging van 3% voor, wat neerkomt op € 32 extra per maand. Meer dan dat zou volgens CEOE een te zware last zijn voor bedrijven.

Vakbonden willen hoger

De vakbonden CCOO en UGT pleiten allebei voor een sterker verhoging dan de 4% die de regering voorstelt. De CCOO zegt dat de verhoging van het minimumloon in lijn moet zijn met de gemiddelde loonstijging. Omdat die in het tweede kwartaal van 2022 5,2% was, wil CCOO het minimumloon met 5% zien stijgen.

Vakbond UGT wil nog verder gaan en pleit voor € 1.200 minimumloon per maand voor 2024. Dit baseren ze op aanbevelingen van het Europees Sociaal Handvest om het minimumloon op 60% van het gemiddelde te houden.

Werkgevers willen lager

Werkgeversorganisatie CEOE stelt een gematigder verhoging voor van 3%. Dit komt neer op ongeveer € 32 extra per maand.

CEOE-voorzitter Antonio Garamendi waarschuwt dat sterke minimumloon verhogingen bestaande cao-afspraken ondermijnen. Dit kan de stabiliteit van het overleg tussen vakbonden en werkgevers verstoren. Hij roept dan ook op om de treden van de cao-loonschalen te respecteren.

Daarnaast uit Garamendi kritiek op de overheid. Het kabinet verplicht bedrijven tot loonsverhogingen, maar indexeert zelf de contracten met bedrijven niet. Dit is volgens de werkgevers niet eerlijk. Ze worden gedwongen de lonen te verhogen, terwijl ze zelf niet gecompenseerd worden.

Wie bepaalt het minimumloon?

Het minimumloon (SMI) wordt jaarlijks vastgesteld door de regering, na overleg tussen het ministerie van Werk, de vakbonden en werkgeversorganisaties. De regering heeft de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid, maar probeert over het algemeen een consensus te bereiken.

Het ministerie van Werk speelt een bemiddelende rol tijdens de onderhandelingen tussen vakbonden en werkgevers:

• Ze zetten de gesprekken op en roepen partijen samen om de tafel.
• Ze proberen overeenstemming te bereiken, met name door een compromis over het percentage te vinden.
• Ze geven zelf geen percentage, maar suggereren soms richtingen. Zo zinspeelde het ministerie dit jaar op 4% in lijn met de inflatie.

Uiteindelijk nemen de ministers van Werk en Economische Zaken de eindbeslissing over de hoogte van de verhoging. Vaak volgen ze hierbij grotendeels het onderhandelde compromis tussen partijen, maar ze kunnen ook afwijken als ze dat nodig achten. Hun besluit wordt via een decreet officieel gepubliceerd.