MADRID – Het Grondwettelijk Hof heeft na een moeilijke en onverdeelde sessie de tweede zes maanden durende lockdown in Spanje die begon op 25 oktober 2020 ongrondwettelijk verklaard. Dat wil niet zeggen dat de rechters het niet eens zijn met de genomen maatregelen maar wel met het feit dat er gedurende zes maanden geen parlementaire controle was zoals bij de eerste noodtoestand. Zes rechters stemden voor en vier rechters stemden tegen.

Het is de tweede keer dat de noodtoestand in Spanje ongrondwettelijk wordt verklaard . Dat gebeurde in juli dit jaar ook met de eerste noodtoestand die begon op 14 maart 2020 en tot 25 juni duurde. Dat wou toen niet zeggen dat de rechters het niet eens waren met de genomen maatregelen maar wel de juridische onderbouwing van die beslissingen. In plaats van een ‘estado de alarma’ 0f ‘staat van alarm’ had de Spaanse regering de ‘estado de excepción’ of ‘uitzonderingstoestand’ moeten gebruiken om de grondrechten van burgers op te schorten (niet te beperken) zoals omschreven in artikel 113 van de Spaanse grondwet.

Deze uitspraak heeft betrekking op de tweede noodtoestand die op 25 oktober 2020 startte en op 9 mei 2021 eindigde. Met name het feit dat er bij de tweede noodtoestand geen parlementaire controle was zoals bij de eerste noodtoestand heeft ervoor gezorgd dat de tweede ‘estado de alarma’ ongrondwettelijk is verklaard.

De tweede noodtoestand was echter niet zo extreem als de eerste in maart 2020 maar hierdoor kon men wel avondklokken en regionale lockdowns instellen in de autonome regio’s. Uiteindelijk heeft de extreemrechtse partij VOX gelijk gekregen omdat deze partij ook de tweede noodtoestand naar het Grondwettelijk Hof heeft gebracht.